1934 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 10

6 Voc 3ch dl*- alles het p l a n t a a r d i g en dierlijk leven qe ijk laro ar — zoo zei , men — bi) een individueel dier -s och ee er levensprincipe, dat meer den naam v a n ziel ver nt D e is a h w een machine die v a n buiten at geregeera woidt t , het dier handelt v a n u i t een centraal be wustzijn T o o n mi) t nlant die geheugen heeft en n a a r de omstandigheden vej rhi. handelt zoo v r a a g t men Hierbij moet ik dire^ marken dat velen ook het dier als een teflex-machme meenen t nnen b e s c h o u w e n en v o o r a l moet ik er op Wijzen dat het i'ie ^n fictie is v a n hen die alleen poe sen en honden bekeken D e werelden der Protjstcn Insecten en Z o o g d i e r e n zijn geheel v a n elkaar verschillend (Of d.t irincipieel of practisch genomen moet w o r d e n laat ik terzijde) D e instmcchandelmgen der Insec ten verloopen wel i"^ waa^ '- ei als reflexen v a n buiten at g e r e geerd doch wel automatisch v a n binnen uit Z o o n m s t m c t h a n delmq die afloopt als er i wnSje muziek is toch geheel a n d e r s d a n |de echte handeling der ' o o g d i e r e n waarbij de i n d i u k k e n m het bewustzijn met elkaar v e r b o n d e n w o r d e n en waarbij ook het verleden door het geheugen een rol speelt W i l men , het dier ' d r ^ een centraal bewustzijn toekennen d a n moet |dit ook ^co" d e insecten gelden Dit bewustzijn kan dus niet eenvoudig ontkend w o r d e n ook met bij de plant als w e geen leermogehjkheid o p m e i k e r Ik wil echter met alleen negatief zijn doch ook positief Ik wil ook niet alleen de v o r m w o r d m g bij plant en dier gelijk stellen m a a r nu ook den centralen grond voor hun handelingen principieel gelijk stellen ) W e weten reeds veel over de stemming die planten v e r t o o nen w a a r d o o r hun reactie's 7 " r uiteenloopen op verschillende momenten Al k a n men over deze stemmingen physiologisch wel w a t zeggen toch blijft het feit v a n hun w e r k z a a m h e i d m de plant Soms zien w e zooiets m een bepaald o r g a a n dat steeds een b e paalde schijnbaar onveranderlijke reflectorische neiging had doch nu opeens totaal o m g e s t e m d " w o r d t en v e r d e r even stai omgekeerd reageert op z w a a r t e k r a c h t etc V a n w a a r deze omstemmmg in het z g n primair starre"? O m d a t de p l a n t e n b e w e g m g e n langzaam gaan kan men ze gewoonlijk niet als d a d e n w a a r d e e r e n M a a r men moest eens ee.. *) TuESchen vormwordmg en handeling is trouwens bij de plant zoo n groot verschil met Een qroeiverandermg op een prikkel zou men een groeidaad kunnen noemen Von Uexkull zegt reeds ergens, dat ook bij een amoebe het ontstaan van een vorm tevens een functie is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen