1938 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 20

12 wikkelt zich onder den invloed dei opkomende bacteriologie het z g aetiologisch beginsel Hier w o r d t het wezen der ziekte gezocht m de ziekte-oorzaken Tuberculeus w o r d t leJer aldus Cohnheim, m wiens lichaam de tuberkelbacil zich nestelt V o o r P a s t e u r en Koch en vele anderen werd de mfectieverwekkei het langgezochte ens morbi (emde 19de eeuw) In de verdere ontwikkeling der bacteriologische w e t e n s c h a p komt men gedwongen door de wetenschappelijke u u komsten zelve van dit zuiver ontologisch ziektebegnp terug Immers met dezelfde ziekte-verwekkende bacteiie is een goedaardige symbiose mogelijk (de cohbacil die ernstige ziekteprocessen kan verwekken leeft als goedaardige saprophyt m den darm van ieder mensch) M e n leerde kennen gezonde menschen die zeer gevaailijke bacteriën ergens m hun lichaam heibergden (de z g bacillendragers) Z o o leert de ervaiing dat ondanks bet feit dat de wereld vol bacteriën is altijd slechts een klem percentage der menschen ziek w o r d t en dat wel onder bepaalde voorwaarden H e t is de vei dienste van Martms het constitutiebegrip, dat sinds eeuwen een elementaire behoefte voor den medicus-practicus w a s weer op wetenschappelijke gronden n a a r voren te hebben gebracht D e ziekteoorzaak IS gegeven m de samenwerking van tut- en inwendige [actoren, ziekmakende prikkels eeneizijds en constitutioneele dispositioneele momenten anderzijds met m een dei factoren op zich zelf Hueppe heeft scherpe critiek geleverd op het primitieve oorzakenbegrip der bacteriologen Hij stelde zich op het standpunt der energieleer, de causa prima komt overeen met de potentieele energie m den zm der mechanica Deze ligt nu uitsluitend m bouw en aanleg van den mensch Wat hier met ligt voorbereid kan nooit tot verschijning komen Anderzijds geldt de wet causa aequat effectum E e n uitwendige vreemde prikkel dient steeds als uitlokkende kracht Deze krachten noemt men verwekkers H e t organisme met zijn specifieke bouw^ en aanleg en zijn potentieele energie en de ziektemakende bacterie moeten samenwerken E n dan moeten de t^oorwaarden \ / a a r o n d e r het proces optreedt, nog dezelfde zijn O m deze verhoudingen tot uitdrukking te brengen gebruikt H u e p p e een wiskunstige formule ziekte is een energetisch proces, dat zich laa^ typeeren als een functie van de veranderlijke praedispositie van den mensch de veranderlijke prikkel en de verandeilijke uitwendige vooiw a a r d e n T e g e n H u e p p e ' s energetische beschouwingen zijn van verschillende zijden bedenkingen ingebracht o a door Bieganski die betoogt dat het energetisch causahteitsprmcipe slechts d a a r gelding bezit, w a a r men verschijnselen als energiewisselmg opvat Dit is het geval m de physica en chemie maar niet m de biologie die de levensverschijnselen m de organismen als functies en hun wis' e'uig beschrijft ,,Dasz bei der Funktion Energie-umwandlung vorgeh*' unterhegt nicht der geringsten Zweifel, obwohl wir das W e s e n d i e s e i U m w a n d l u n g nicht naher zu definiëren versiehen, aber die blosze

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen