1940 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 126

104 dus met hienn dat hi] een nieuwe theoiie m plaats van de oude gaf maar dat hij den arts tot de w a r e fundamenten terug n e p D e derde zuil der geneeskunde. H e t derde fundament de alchemie krijgt door Paracelsus een nieuw doel niet langer de goudmakeuj maai de artsenijbereidkunde Nicht als die sagen a'chimia mache gold mache silber, hie ist das furnemen mach arcana und richte dieselbigen gegen den krankheiten Z o n d e r groote ervaring m de chemie kan men geen goed arts zijn zegt hij Overal m allerlei techniek en h a n d w e r k past men deze kunst toe slechts de geneesmiddelen zijn grof en onvolmaakt M a a r men moet het giftige van het nuttige scheiden en niet als de galenisten met een tegengif corrigeeren D e onvolmaakte geneesmiddelen moet men tot hun grootste werking brengen zoodat de loop der natuur voortgezet wordt D e alchemist maakt de stoffen rijp zooals de zomer de peren rijp maakt O o k m het retort ziet Paracelsus dus de natuurkrachten werken en tot ontwikkeling komen En hier vmdt hij dan aanleiding tot een heftige aanval op de apothekers de Sudelkoche met hun suppenwust HIJ vermaant hen alles door ervaring te probeeren m plaats van op grond van oude overleveringen aan een stof geneeskrachtige werking toe te kennen W a t geeft het of men al zegt dat verbena hier en daar goed voor is probeer of het w a a r is al leert ge nog zooveel dan IS uw u e t e n nog geen u e t e n D e toepassing van de chemie gaat bij Paracelsus echter veel verder dan alleen het gebruik van chemische preparaten m de geneeskunde ook de ziekten van den mensch verklaart hij uit de chemische constitutie Zijn scheikundige theorie over het ontstaan van de ziekten behoort evenzeer tot zijn philosophie (algemeene natuurwetenschap) als tot zijn alchemie (pharmaceutische chemie) Hier qeldt echter hetzelfde als bij de astronomie de theorie die hij geeft is niet veel beter dan die welke hij verwerpt ') Afgezien van verouderde en verkeerde opvattingen m de bizon derheden blijkt evenwel da<- hij ten volle op de bres staat voor w a t wi] nu als de medische propaedeuse beschouwen de studie van natuurwetenschap in het bizonder de biologie en de chemie als de wetenschappelijke grondslagen van de artsenopleidmg dieweil doch ein arzt nichts anders sein soil dan ein erfarner der natur En dan niet de studeerkamer-physica der middeleeuwen neen Paracelsus eischt laboratoriums erk van zijn artsen zij moeten hun handen met ^) Over Paracelsus chemische theorie zit R Hooykaas Die Elementenlehre des Paracelsus Archives irternationales pour 1 Histoire de ld Medecme Janus 39 175—187 (1935) en R Hooykaas Die chemische Verbindung bei Paracelsus Sudhoff s Archiv fui Geschichte der Medizin etc 32 166—175 (1939)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen