1941 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 20

12 4) H i e i m e e h a n g t weer samen, dat wij altijd uiteimate voorzichtig moeten zijn w a n n e e r wij spreken ovei de psychologische achtergronden der religie M e n kan aannemen dat m de zoogenaamde primitieve religies andere prae-wetenschappelijke, emotioneele cyclische denkvormen zich openbaren D a t alles mag men psychologisch onderzoeken en vaststellen, mits men daarbij niet vergeet, dat ook die denkvormen moeten beschouwd w o r d e n als symptomen van den afval v a n God In het zoogenaamde magische denken zijn verschillende logische fouten gemakkelijk aanwijsbaar het is niet moeilijk aan te toonen dat in de magie het psychologisch effect van een verschijnsel volkomen oncritisch menigmaal w o r d t geprojecteerd m het object Niettemin is het onjuist, magie te betitelen als domheid, als misverstand ten opzichte van de causale samenhangen D e , ijdele overleggingen" en het ,onverstandig h a r t " zijn gevolgen van de bestendige begeerte om de w a a r h e i d ten onder te houden D e psychologie heeft m deze dingen nooit het laatste w o o r d W i j moeten al dergelijke symptomen eienctisch, dat is theologisch bezien 5) V a n hieruit kunnen wij doordringen tot de moeilijke vraag, of de mensch een kenorgaan bezit, w a a r d o o r hij als het w a r e noodzakelijkerwijs moet komen tot de kennis G o d s D a a r m e e h a n g t d a n samen het probleem m hoeverre dat kenorgaan ook m den gevallen mensch nog gevonden w o r d t Boven hebben wij, bij de beschouwingen over Rom 1, er op gewezen dat o i m Romeinen 1 het bestaan van zulk een kenorgaan wel geleerd w o r d t H o e men dat orgaan noemen wil, is hier bijkomstig M e n kan het noemen de ,pistis" die aangelegd is op de A r c h e M e n kan ook met Calvijn spreken van een sensus divinitatis of sensus numinis O n d e r dit laatste mag met verstaan w o r d e n een soort ingeboren idee maar veel meer een aanleg van den menschelijken geest, w a a r d o o r hij uit zichzelf en noodzakelijk de w e r k e n " G o d s , doorziet' en zoo doordringt tot de onzienlijke achtergronden M e t name de eeuwige kracht en goddelijkheid, die zich duidelijk overal aan hem manifesteeren, worden door hem gekend Deze aanleg is op zichzelf m den zondeval niet vernietigd maar hij is wel onder de macht der zonde geraakt hij is, zooals wij ons boven uitdrukten, m het magnetisch veld van de zondige begeerten gekomen O o k de cognitieve functies zijn ingeschakeld m het geheel van de menschelijke persoonlijkheid, ze bestaan niet op zichzelf maar ze hangen innerlijk op het allernauwste met de emotioneele en voluntatieve krachten samen In zekeren zm mag men zeggen dat een mensch ziet en denkt en onthoudt en begrijpt w a t hij wil zien en wil denken, en wil onthouden en wil begrijpen, waarbij wij dan bi] den , wil" moeten denken aan onbewuste strevingen D e mensch leeft totalitair er is geen enkele psychische functie die geïsoleerd kan gedacht w o r d e n van den levensstroom Z o o verstaan is het vol-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen