1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 41

35 gend aangegeven is Z o o is ook een verklaring met beroep op „veerkracht" een echte verklaring, hoewel die veerkracht zelf met bevredigend verklaard wordt ( P h Ess ; I, 1 9 8 ^ 1 9 9 ) V o o r WIJ nu verder onderzoeken hoe Boyle's ' intermediate causes" er uit zien, is het wel goed ons af te vragen, hoe hij zekerheid heeft, dat het mechanistische systeem d e u g t ' W a n t zoolang het niet een groot samenhangend geheel is, maar nog slechts uit losse brokstukken bestaat, is men ook niet zeker van de juiste grondslagen De conclusies uit het experiment gaan bij die gedeeltelijke verklaringen immers met geheel terug tot aan die grondslagen H o e weet ik nu toch dat de ,,mechanical hypothesis" d e u g t ' Z i e n w e nu eerst welke eischen Boyle aan een hypothese stelt en vervolgens of hier inderdaad d a a r aan voldaan w o r d t Een goede hypothese, zegt Boyle, moet niet alleen m overeenstemming zijn met die natuurverschijnselen tot welker verklaring zij opgesteld is, maar ook met alle andere verschijnselen en alle andere waarheden W i e dus een theorie voor alle tijden opstelt, moet zorgen, dat met alleen de in aanmerking genomen feiten zijn hypothese niet tegenspreken, maar ook, d a t later ontdekte verschijnselen dit niet zullen doen H e t is moeilijk een nauwkeurige (accurate) hypothese te bouwen op de onvolledige natuurkennis (history of the p h a e n o mena of n a t u r e ) , die wij hebben V e l e d m g e n kunnen m latere tijden ontdekt worden, w a a r v a n wij nu niet droomen en zij zouden die leerstellingen (doctrines) omver k u n n e n werpen, die nu prachtig a a n g e past (!) zijn bij de waarnemingen, die tot nog toe gedaan zijn ( E x c ; 111,444).

h ^o^ese

Als WIJ nu deze eischen, die Boyle aan een goede hypothese stelt, n a g a a n , dan zouden w e vreezen, '^^^ ^^ mechanische hypothese als ,,zekere" h y p o these een onmogelijkheid w o r d t D e theorie rust namelijk m deze redeneerihg op inductie en inductie is nooit volledig Boyle spreekt over het a a n p a s s e n " van de hypothese bij de verschijnselen N u zal toch m dezen gedachtengang een theorie, die alle feiten omvat, wel aan een zeer omvangrijk feitenmateriaal ,,aangepast" moeten zijn D a t IS volgens Boyle inderdaad ook het geval Fundamenten der ]3g mechanische hypothese heeft tot nog toe door Inductief hypothese.

mechanische hyp.

zijn zeker.

,

^

^'

,

\

.

,r

h a a r overeenstemming (consistency) met zichzelf, zonder eenig conflict met bekende w a a r n e m i n g e n of natuurwetten, de stoffelijke zaken kunnen verklaren en is daarmee ook voor de toekomst als zeker te beschouwen ( M e c h , III, 456) D a t ZIJ goed is, is niet apriori te bewijzen, maar slechts door probeeren (trial) Zij zal wel steeds geldend blijven, w a n t h a a r beginsels zijn a h w de letters van het alphabet en even onwaarschijnlijk als

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen