1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 20

14 volgens Boyle op inductie en inductie is nooit volledig, dus is de hypothese nooit volkomen zeker. Boyle weet wel, dat hij op deze wijze geen sluitend systeem geeft. ,,Het opstellen van systemen, die alles verklaren, is de manier om beroemd te worden, want dan zal de eene helft van het menschdom met u instemmen en de andere helft u in elk geval vermelden". Men krijgt den indruk, dat hier een schimpscheut aan het adres van Descartes bedoeld is; er volgt eenigszins sarcastisch : ,,Mijn werkwijze zal mij bij velen doen doorgaan voor een zwoeger met meer ijver dan verstand, geschikt voor weinig beters dan het verzamelen van experimenten voor de meer rationeele en philosophische koppen om ze te verklaren en te gebruiken. Maar ik ben tevreden een grondlegger (underbuilder) te zijn" 51). Boyle vertegenwoordigt onder de leden van de Royal Society het streng-empiristische, baconiaansche type : het zijn meestal chemici (Boyle), medici (Harvey, Mayow) of botanici (Hales). Ondanks hun waardeering voor de wiskunde komen zij er niet toe om als Galilei, Stevin en Huygens, uitgaande van de experimenten, deze te beschrijven in min of meer geïdealiseerde mathematische formules, waaruit dan weer andere verschijnselen mathematisch gededuceerd, dus exact berekend, kunnen worden. Toch is de beteekenis van de mathematisch-empirische natuurwetenschap Boyle volkomen duidelijk, maar ze ligt hem niet. Weldra zou echter in Engeland een man opstaan, die naast experimenteele vaardigheid een zeldzaam mathematisch talent bezat, n.l. Newton. MathematischNewton (1643—1727) heeft minder lust dan empirisme, Boyle om ,,onderstellingen met zekerheden" te mengen en daarom ziet hij er reeds in zijn eerste publicatie (1672) ,,A new theory of light and colours" van af om te zeggen, wat licht eigenlijk is. In zijn hoofdwerk (Philosophiae naturalis principia mathematica, 1687), waarin hij de ontdekking van de algemeene gravitatiewet bekend maakt, wenscht hij van die kracht geen physisch-causale verklaring te geven, omdat geen enkel experiment hem over het karakter van die kracht inlicht; het experiment leert slechts, dat die kracht er is en niet waar zij vandaan komt. Langs inductieven weg komt Newton tot eenige algemeene begrippen en •'^) W o r k s I, 197.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen