1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 30

24 daarvan werkingen mag verklaren". Hij waarschuwt er ook voor alle aantrekking over één kam te scheren : er is aantrekking van verschillenden aard : magnetisme, zwaarte, chemische werking, biologische aantrekking („zaden"). ,,Wij hopen dus, dat de groote mannen, gedachtig aan de wijsheid van Newton, minder uitbundig zullen juichen over de algemeene waarde van dit doorschouwde grondbeginsel". Maar Newton zelf was niet heelemaal onschuldig daaraan. Ondanks zyn ,,hypotheses non fingo" heeft hij heel wat hypothesen opgesteld; hij verbande ze echter naar het aanhangsel van zijn Opticks (1704) en gaf hen den vorm van ,,vragen". In vraag 31 stelt hij het probleem of de aantrekking ook oorzaak kan zijn, dat de atomen der verschillende stoffen met elkaar verbindingen aangaan : als ijzer in een kopernitraatoplossing geworpen wordt en het koper slaat neer, bewijst dat dan niet, dat de zuurdeeltjes door het ijzer sterker aangetrokken worden dan door het koper? zoo vraagt hij zich af. Newton beweert niet uitdrukkelijk, dat de chemische aantrekking dezelfde mathematische wet zou volgen en van denzelfden aard zou zijn als de zwaartekracht; hij schijnt eerder te meenen, dat er soorten aantrekkingskracht zijn en hij oppert slechts, dat deze cenige analogie vertoonen (quaestio 31). Maar ondertusschen worden hier toch maar verklaringen opgeworpen, die even oncontroleerbaar zijn als die vaa de cartesianen. De vage aantrekkingskrachten treden in de plaats van de haken en oogen, waarmede de cartesianen de atomen verbonden laten zijn. Newton verklaart met sterkere en zwakkere aantrekkingskracht, wat Descartes met passende of nietpassende vorm en beweging verklaart. Is het veel beter? In elk geval is het „onnut en onzeker". W a t Newton met eenige bescheidenheid aandient, is voor zijn volgelingen zekerheid. Het probleem voor hen is nu : waarom wordt dan de eene stof beter aangetrokken dan de andere? Bij de beantwoording ontstaan natuurlijk sterk uiteenloopende speculaties. John Keill 86) probeerde het verschil te verklaren door verschillende attractiewetten : niet het kwadraat, maar een hoogere macht van den afstand beheerscht de aantrekking, die de chemische verschijnselen veroorzaakt; het is dus een kracht van anderen aard dan de zwaarte') J, Keill, PhilOÉiophical Transactions 1708.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen