De ethiek in de gereformeerde theologie - pagina 56

54 wet zelf. den Geest.

De geloovige doet naar de wet en wordt daarbij geleid door Het subjectieve en het objectieve, de activiteit en de passiviteit,

het doen des menschen en het doen Gods zijn hier niet onderscheiden, maar

op

een pantheïstische wijze vermengd, wat naar

Gereformeerd

belijden evenmin mag als hun deïstische afscheiding. Helder en duidelijk komt CoccEjus' bedoelen om de zedewet als wet, dat is als norm van gehoorzaamheid, haar karakter te ontzeggen uit, waar hij onomwonden '

zegt: ^.) „Ik ontken, dat de wet na de zonde eenig mensch gegeven is

;

opdat hij gehoorzame."

Ja, het tegendeel daarvan te beweren noemt

j hij, met toespeling op een plaats uit D e u t e r o n o m i u n i , ,,de dronkene

I \

te doen tot de dorstige", hetgeen naar zijn exegese beteekent: een vermengen van de verzadiging der Evangelische vertroosting met de onmacht der wet om te vertroosten. Heeft nu de Coccejaansche foederaal-Theologie door ook het absoluut karakter van de zedewet te breken, uit ethisch ooginint nadeelig gewerkt en de ontwikkeling der ethiek naar zuiver Calvinistische lijnen gestoord, toch moet erkend, dat in het Coccejanisme, gelijk uit valsche praemisscn

('

bij toeval een juiste conclusie kan getrokken, een element van waarheid

i

#is, dat de Calvinistische etliiek niet straffeloos kan vervvaarloozen vooral in ónze dagen.

Ik hoop daar echter straks op terug te komen.

Thans rest mij nog, om den storen den invloed van het Coccejanisme in het rechte licht te stellen, er op te wijzen, hoe sommige Coccejanen hun Theologie verbonden met de philosophie van DESCARTES. Wel weet ik, dat, zooals nog vóór eenige jaren ten onzent is aangetoond -), het verband

tusschen

Coccejanisme

en Cartesianisme altijd een

uiterlijk

verband is geweest en dat COCCEJUS zelf verklaard heeft het wijsgeerig stelsel van DESCARTES niet te kennen "), maar dit neemt niet weg, dat 1) Ideoquc, ne ailjungamus I i ' r i g u a m 8 i t i e n t i , Deut. 29: 19, hoc est nc conl'mi(lamus satiotatem consolatioiiis Evangeslicae cum irapotcntia Logis ad consolandum; tiegamiis leijem post peccatimi iilli hoimiii datam esse, nt, sive ]ier vircs natiirales, sive per gratiatn guftieientem omnibus eomrauuem, aut pei' cogitationcs congruas a Logo i'xoitatas ohedlat, vel etia'm se ad accipicndam gi'atiam, facicndo ea, quae sunt Legis, disponat; ve! denique etiam per gratiam ei obodirc proponens et inoipiens, aut quomodocunque obodions, sive sine satisfactione Cliristi, sive ea praesupposita, parlim condonatione peccati, partim Iialiitu aut actu suo legali Justus sit coram Deo. A. W.,p. lüSrt. 2) Ab rail am He id an us en zijn C a r t e s i a n i s m e , door Dit. J. A. CR.VMER. Utrecht 1889. 3) "W. Gasz, Gescli. der Protest. Dogm , II, p 290.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen