Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 20
Rede bij de 54ste herdenking van de stichting der Vrije Universiteit te Amsterdam
12 boeken en boeke even beschaafd zijn. Dat men zich toch maar aan den tot nog toe gebruikelijken schrijfvorm hield, was, omdat deze gevallen „in de praktijk van het spellen geen enkele moeilik? heid opleveren". Over de deelwoorden sprak KoUewijn hier wijse* lijk niet. Logeman ziet echter de KoUewijnianen reeds van de lieve mensen den volgenden stap doen tot de lieve mense ". Maar ik moet van deze spellingkwesties, die al meer soms dan spelling blijken te raken, afstappen, na eerst in een paar duidelijke voorbeelden van zich reeds aankondigende nieuwe veranderingen U nog beter te hebben laten zien, hoe verwarrend, verarmend, en bedervend de heerschappij van een „abstracte", ongrijpbare, veelszins fictieve, „algemeen beschaafde" spreektaal over de ge* schreven taal werken moet. Door de invoering van ouwe zal oudere dom geïsoleerd raken als een „dooie boeke* of schrijftaalterm"; men zal zich, om niet belachelijk te schijnen, eerst bij het spreken, straks ook in het schrijven, houden aan „de ouwe dag", „de ouwe mense(n)". Of zal men onvervaard maar tot „ouwerdom" over* gaan, zooals Buitenrust Hettema ouwergewoonte afkondigt? ** Is het toch niet beter, den voorrang te blijven toekennen aan een vaste, concrete, meer duurzame, algemeene schrijftaal, waarnaar men zijn eigen schrijven, en spreken, steeds kan richten en corri* geeren, en waaruit men, zoo vaak men het behoeft, eigen taal vrijelijk kan aanvullen en verrijken? Van den „vereenvoudiger" Dr. Schönfeld vernemen we*', dat w voor r tot v geworden is in de algemeene omgangstaal, al is de schrijfwijze wr bewaard: men zegt dus algemeen vrang, vringen, vrijven, vrat, vreef. Wij meenen dan de verzwegen conclusie zelf te mogen opmaken; men behoorde het ook te schrijven. Alleen woorden uit de Htteraire taal, zegt hij, behielden in de uitspraak nog wr, doordat men de wr bleef schrijven: wrok, wreken, wreed. De zaak leek klaar: het „algemeen beschaafd" kan toch niet wij* ken in het systeem van KoUewijn voor de taal der letterkundige kunstenaars! Maar daar kwam in den nieuwen druk de beperking: „algemeene omgangstaal, altans in 't Hollands". Daar daagt de moeilijkheid op. Moet de HoUandsche „beschaafde uitspraak" op*
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1934
Rectorale redes | 142 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1934
Rectorale redes | 142 Pagina's