De Strijd om het Souvereiniteitsbegrip in de moderne Rechts- en Staatsleer - pagina 48

42

zonder enig normatief karakter, zodat daaruit dus ook geen verplichting kan voortvloeien. In zij'n latere tijd zag hij zich echter gedwongen aan het sociale recht een zekere normatieve zin toe te kennen, wilde hij aan zijn bestrijding van de klassieke staatsidee met haar souvereiniteitsdogma, waaraan zijn gehele wetenschappelijke leven gewijd was, de noodzakelijke grondslag geven. ledere idealistische of „metaphysische" opvatting van de sociale norm wordt echter door hem verworpen. Hij wil haar slechts als sociaalpsychologisch verschijnsel laten gelden, dat in het solidariteits- en rechtsgevoel der individuen tot uiting komt. Van een collectief bewustzijn, waaruit zijn leermeester DURKHEIM, of van een volksgeest, waaruit de Historische school het recht liet ontspringen, wil hij echter niet weten. En ook alle sociale verbanden worden door hem op rationalistischindividuaKstische wijze opgelost in individuen. De staat is niets dan een krachtsverhouding tussen sterkere en zwakkere individuen, waarvan de eerste (de „regeerders") hun wil aan de laatste opleggen. Begrippen als subjectief recht en competentie, rechtspersoon en rechtsorganisatie worden als producten van een metaphysische natuurrechtelijke constructie terzij geschoven. De overheid heeft geen recht op gehoorzaamheid en geen enkele competentie op het gebied der rechtsvorming. Regeerders en onderdanen zijn volkomen gelijkelijk onderworpen aan de normen van het „objectieve recht", die onafhankelijk van hun wil uit de feiteHjke solidariteit van het maatschappelijk leven voortvloeien en in het rechtsgevoel der individuen als zodanig tot bewustzijn komen. Ook de wet kan geen enkele rechtsnorm in het leven roepen, maar alleen reeds bestaande objectieve rechtsnormen constateren. Zo wordt over de gehele linie de souvereiniteit van het „droit social" geproclameerd, dat zich zowel in het nationale als internationale milieu der maatschappij geldend maakt. Het juridisch competentieprobleem scheen radicaal geëlimineerd. Wanneer het recht geen menseüjke vormgeving zou behoeven, dan zijn er natuurlijk ook geen competente organen nodig die met deze taak belast zijn. Dan verdwijnt ook het probleem in zake de onderlinge verhouding der competentiesferen, waarvoor de traditionele souvereiniteitsleer een oplossing had trachten te geven. Maar dit probleem liet zich nu eenmaal niet negeren, omdat de noodzakelijkheid van vormgeving door competente organen reeds in de modale geaardheid van het positieve recht besloten ligt. In zijn Traite de droit constitutionnel zag DUGUIT zich gedwongen de vormgevende factor in het positieve recht weer in te voeren door zijn onderscheiding van normatieve en constructieve rechtsregels en te erkennen: „La loi positive... ne crée pas de droit objectif, mais elle est incontestablement

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen