De Strijd om het Souvereiniteitsbegrip in de moderne Rechts- en Staatsleer - pagina 44

38 nisatorische Einheit einer zentralisierten Weltrechtsordnung schafft" ^^). D a t echter in de leer v a n de souvereiniteit v a n het volkenrecht volgens K E L S E N ' S uitwerking een verabsolutering, j a vergoddelijking v a n d e civitas m a x i m a schuilt, en d a t ook hier d e leer d e r rechtssouvereiniteit de rechtsidee in de souvereiniteitsidee laat ondergaan, is K E L S E N zich niet bewustgeworden. I n zijn „Normlogik" is het juridisch sollen tot een ledige denkvorm geworden, w a a r i n zich tenslotte ook b r u u t geweld als recht laat b e grijpen. E n weer is het 't beheersingsmotief v a n het Humanistisch wetenschapsideaal, d a t , d i t m a a l in d e vorm d e r oorsprongslogica, het souvereiniteitsbegrip over d e rechtsidee, de „ n a t u u r " over d e „vrijheid" doet triomferen.

A d III""". O n d e r de sociologische varianten v a n d e leer d e r rechtssouvereiniteit vertegenwoordigt d e theorie v a n d e Franse rechtssocioloog en staatsrechtsgeleerde LéoN DUGUIT de rationalistische en naturalistische, en die v a n de uitgeweken Russische socioloog G E O R G E S G U R V I T C H

de irrationalistische en dialectische „geesteswetenschappelijke" richting. D e beide grondleggers v a n d e m o d e r n e sociologie als zelfstandige w e t e n s c h a p D E S T . SIMON en A U G U S T E C O M T E bedoelden een synthese

te treffen tussen d e natuurwetenschappelijke denkwijze v a n d e verlichtingstijd en de uit het Humanistisch vrijheidsmotief geboren historische denkwijze v a n d e restauratieperiode. V a n d e laatste n a m e n zij d e universalistische en historistische kijk o p d e samenleving en het principieel verzet tegen de aprioristische en individualistische constructie d e r natuurrechtsleer over. Anderzijds stonden zij sterk onder invloed v a n de in de laatste helft d e r i 8 e eeuw opgekomen economische wetenschap, die, in a a n k n o p i n g a a n LOCKE'S liberalistische natuurrechtsleer, een scherp onderscheid m a a k t e n tussen d e staat en de. burgerlijke m a a t schappij e n d e laatste geheel o n d e r h e t gezichtspunt d e r economische n a t u u r w e t t e n bezagen. Reeds d e Physiocraten leerden, d a t d e staatswetgeving essentieel ondergeschikt is a a n d e wetten v a n d e economische orde der maatschappij en bij conflict m e t deze h a d te wijken. O p die „burgerlijke m a a t s c h a p p i j " richtte d e jonge sociologie al h a a r a a n d a c h t . D e staat werd slechts als een secundair p r o d u c t v a n de in de „ m a a t s c h a p p i j " werkende krachten en economische klassetegenstellingen gezien, die n a a r natuurwetenschappelijke, „positivistische" m e t h o d e onder algemene statische en dynamische wetten zouden moeten w o r d e n gevat. Z o werd d e „ m a a t s c h a p p i j " enerzijds o p universalistische wijze '2) Reine Rechtslehre Einleitung in die rechtswissenschaftliche Problematik (1934) S. 153/4. I n zijn General Theory of Law and State (1945) p. 388 blijkt KELSEN echter weer tot zijn vroeger standpunt te zijn teruggekeerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen