Betrekkelijk of volstrekt - pagina 12

lijke buitenbeentjes betrekkelijk zelden aan en zouden om begrijpelijke redenen — men is het eens over de verwerpelijkheid van misdaad en de wenselijkheid van orde — standvastigheid en harmonie in het strafrecht ruimschoots aanwezig zijn. Er is desondanks grote verscheidenheid. Want naast het feit dat een wetgever meestal veel open laat, en het zich aan deze regel niet onttrekkend Nederlandse Wetboek van Strafrecht dus veel bewegingsvrijheid gmit, plaatst zich een ander gegeven. Het Wetboek van 1886 hoort thuis in de Westerse rechtskring. Het is, nader bepaald. Europees-continentaal, het is niet Angelsaksisch strafrecht. Sedert het verband met een bepaalde staats- of maatschappijopvatting, welke tot levensovertuiging, tot alomvattende ideologie wordt, ook in het strafrecht werd gelegd, handhaafde men in ons land, waar men vroeger zonder zich daarvan nadrukkelijk rekenschap te geven, een democratisch strafrechtelijk bestel had opgebouwd, met beslistheid het historisch verworvene. Maar het Westen verschilt vooreerst van het Oosten en kent vervolgens grote verscheidenheid of zelfs tweespalt. Continentaal en Angelsaksisch strafrecht lopen uiteen. Autoritaire stelsels — dit slaat op weer een gans andere gedeeldheid — heeft Europa sedert 1918 in ruime mate opgeleverd. De eenheid is dus, wanneer het gehele terrein wordt overschouwd, veel geringer dan men aanvankelijk menen zou en van de hechtheid blijft weinig meer over. Bij zorgvuldiger toezien blijkt ook in Nederland van bijna iedere positie de tegenpositie ingenomen. Men is het, de wettelijke voorschriften al dan lüet zonder bedenking aanvaardend, over de grondslagen van het strafrecht werkelijk niet eens. Tegelijk bestaat er in de practische uitkomsten nu niet zoveel verschil ^^). Terwijl de argumentatie totaal uiteenloopt, is er tenslotte soms vrij grote overeenkomstigheid. Dat zou kunnen brengen op de gedachte, dat de beoefenaren van het strafrecht gebrekkig hoofd- en bijzaken met elkaar in verband plegen te brengen. Ook is de opvatting mogelijk, dat langs verschillende wegen hetzelfde eindpunt bereikbaar is. In de derde plaats kan men menen, dat er weinig fundamentele verschillen worden aangetroffen. Aldus ware te verklaren dat sommige Duitse geleerden tegenover het nationaal-sociahstisch strafrecht konden zwijgen — een Radbruch — anderen gemakkelijk zich uitwendig konden aanpassen — zo Hellmuth

^1) J. M. van Bemmelen, dader heeft, principieel van lering van 's rechters taak te onder scherpe tegenstanders, 422.

10

toch eigenlijk inzake de verantwoordelijkheid die de vele anderen afwijkend, vraagt, na een eigen formuhebben geboden, of dit zoveel van wat anderen, waarwillen, verschilt. Nederlands Juristenblad 14 mei 1960,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen