Het geheim van het recht - pagina 24

de rechtstoestand van het gebied in kwestie noodzakelijk is, de belangen van alle bij het geschil betrokkenen gaan afwegen. Hij zal weUicht teleurgesteld zijn, omdat ook zijn rechtsgevoel niet geheel bevredigd is, maar hij zal weigeren voorbij te zien aan datgene wat juridisch ter bescherming van de bij het conflict betrokken mensen werd bereikt.^^ Ook terzake van de rechtsvorm van de onderneming gaat het om rechtsvinding. De jurist constateert, dat ons maatschappelijk bestel steeds meer aan de arbeid een eigen zelfstandige plaats geeft. Hij constateert daartegenover, dat het geldende recht de naamloze vennootschap, de belangrijkste ondernemingsvorm, uitsluitend ziet als kapitaalorganisatie. De wetgeving heeft de groei der onderneming niet meegemaakt, zei Cobbenhagen reeds in 1927.^ Nu gaat hij weer toetsen en belangen afwegen. Hij ziet het belang van de handhaving van een krachtige en besluitvaardige leiding in de onderneming. Hij ziet het belang van de plicht van het gevoerde beleid verantwoording af te leggen. Hij ziet het belang, dat de arbeiderswereld veitrouwen heeft in het ondememingsbestel en er verantwoordelijkheid voor wil dragen. Zo voorzichtig, maar vastberaden voortgaande, zoekt hij naar een rechtsvorm, waarin de mens — arbeider, ondernemer en kapitaalverschaffer — als vrij en verantwoordelijk schepsel kan leven.^® P. S. Gerbrandy heeft de jurist eens gekarakteriseerd als „priester des levens."®® De priester vindt zijn taak in de reÜgie, in de cultus. Religie en recht zijn in de geschiedenis van de godsdienst en in die van het recht nauw verbonden geweest.^'^ De koning, opperste wetgever, opperste bestuurder, opperste rechter, was tevens priester.

^^ Instructief is het debat in de Eerste Kamer tussen het hd dier Kamer Samkalden en minster Luns over de vraag, of het akkoord van New York de internationale rechtsorde bevordert; Handelingen I, 1961/1962, blz. 605 e.v. Een objectieve beschouwing uit politiek gezichtspunt geeft W. P. Berghiiis, Nieuw-Guinea: een terugblik, A.R. Staatkunde 1962, blz. 213 e.v. 5* M. J. H. Cobbenhagen, De verantwoordelijkheid in de onderneming, prfschr. N.E.H. Rotterdam 1927, blz. 44. ^^ Uit de zeer uitgebreide literatuvu- vermeld ik alleen de rapporten van de Dr. Wiarda Beckmanstichting, De hervorming van de onderneming (1959), het Nederlands Katholiek Werkgevers Verbond, Medezeggenschap in de onderneming (1960), het Christelijk Nationaal Vakverbond, De structuur en de rechtsvorm van de moderne onderneming (1962) en de Prof. Mr. B. M. Teldersstichting, Open ondernemerschap (1962). s^ Het wetsontwerp: verbindende kracht van ondernemingsovereenkomsten, A.R. Staatkunde, maandelijkse uitgave, 1934, blz. 552. ^'^ Vgl. Van der Hoeven t.a.p.

22

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen