Gerard Brom, „Katholiek".

Gerard Brom, „Katholiek". Roermond - J. Romen en Zonen, 1924

Een boek van Brom is altijd een verheiuging. Schrijvers als hij worden er niet veel in een eeuw in een polderland geboren. Zijn taal is smeed-werk; en men weet, dat smid zoowel de man heet, die met mokers zwaait als de ander, die goud en zilver bewerkt. Aan beide smeden is Brom verwant.

Het boek, dat hier voor ons ligt, heeft een titel, die niet volkomen dekt, wat voor-en tegenstander ervan zouden willen maksn. Wie er „roomsch-katholiek" van maakt, zal moeten erkennen, dat de schrijver veel heerlijks van „de" kerk en haar leven laat zien aan den tgdgenoot, dat behalve de roomschen ook veel anderen hebben gegrepen en bewaard. Ik denk aan do harmonie tusschen stof en geest, tusschen actief en passief leven, tusschen ontze^ing en aanvaarding van liet leven, tusschen verbizondering en wereldroepiog, en tusschen zoo heel veel andere dingen meer. Vandaar-dat in dit boek honderden zinnen staan, die oen gereformeerde van. ha-rte kan nazeggen, al komt natuurlijk het conflict met den schrijver aanstonds op, zoodra men zoekt itaar den aclitei^ond der dingen. En wie daarom weer geneigd zou zijn „katlioliek" te lezen, zónder nadere begrenzing van het begrip door de toevoeging vaa het praedicaat „roomsch", die zou toch ook weer den schrijver niet in alles kunnen volgen, want hij heeft het '"Ovel heel degelijk over de roomsche moederkerk. En hij betoogt, dat wat nog van de roomsche heerlijkheden valt binnen het bereik van de niet-roomsche gedachten, toch alleen in Rome langs normalen weg groeien en bloeien kan.

Moest ik een vergelijking trekken, dan zou ik durven zeggen, dat dit boek voor de Roomschen in het bizonder zou kunnen zijn, wat Schleiermachers Reden über die Religion beteekenden voor de Gebildeten onder haar verachters in het algemeen; natuurlijk, indien de omstandigheden van toen en nu niet zoo ongelijk waren. Rome richt zich heel vaak tot zulke menschen en dikwijls met bewonderenswaardigen tact. Brom gaat direct in het eerste gelid staan, zoodra hij den strijd gaat m.eedoen. Het is zijn recht; hiji kan niet anders.

Over het algemeen is zijn werk bezonnen. M.i. heeft het zich weten te vrijwaren van de al te lenige ea vrijmoedige accommodatiepogingen - waaraan Broms Areopaag zich te buiten ging, b.v. in de aanprijzing van de mis als vervulling van den dieperen hartewenscli van nagenoeg alle ketters. Diaardoor is dit werk voor de Roomsche propaganda nog beter en voor den buiteiastaander nog bewonderenswaardiger, en — oorzaak van nog actiever bedachtzaamheid.

Dat hij altijd juiste beweringen geeft, zou ik niet durven zeggen. Als het heet, dat Rome niet zegt: óf het een óf het ander, maar liever: èn het een èn het ander, dan denken wiji hier liever niet aan de repetitie van het aloude: anathema sit. Dat het protestantisme „dubbel vurig naar de leer van de Verzoening greep, toen het zich hopeloos verscheurd voelde", zouden - wij niet graag nazeggen. En uit het lieele boek zijn honderde prikkelende (in niet-kwaden zin bedoeld~l uitspraken te noteeren. Maar het geheel is het werk van een geest, dien wij om wat liefs zouden willen zien ijveren voor de 'gereformeerde gedachte.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen