La Barrière.

I.

Mevrouw Marion Gilbert is baar loopbaan begonnen in de journahstiek en met het vertalen van Engelsche boeken.

Op raad van Léon Frapié heeft ze zich toegelegd op de romankunst. Zoo lang hare kinderen nog klein waren, heeft ze haar letterkundigen arbeid moeten onderbreken, maar sinds hare huiselijke bezigheden haar eiken avond een viertal uren vrijlaten, is haar productiviteit benijdenswaardig geworden. In betrekkelijk kort tijdsverloop zijn zes groote romans van haar verschenen, welke haar naam hebben gevestigd.

La Barrière behandelt een in de Fransche letterkunde hoogst merkwaardig onderwerp: een kerkelijken strijd. Niet een episode uit den bekenden strijd tusschen Jansenisten en Katholieken, maar een echten kleinen kerkelijken strijd zooals die zich in vele gemeenten van ons vaderland heeft afgespeeld. Strijd tusschen modernen en orthodoxen om een kerkgebouw. En de lezing van LI a Barrière overtuigt ons, dat staatkundige grenzen of verschillen van klimaat, temperament of taal geen afscheiding beteekenen voor geestelijke conflicten, en dat in den boezem van het Fransche protestantisme dezelfde gevoelens leven en botsen als in dat van de vaderlandsche erve.

La Barrière is een hoogst eenvoudig en solide geconstrueerde roman. De waarde en de spanning van het boek liggen dan ook niet in eenigerlei complicatie van feitenspel, maar in de uitbeelding der karakters, der toestanden op kerkelijk gebied en der sfeer die het schoone en vruchtbare land van Normandië omhult.

In een voorbericht zegt de schrijfster, dat haar roman het slechts in geringe mate verdichte verhaal is van ware gebeurtenissen, welke haar in haar jeugd zijn verteld, en die toen een diepen 'indruk op haar hebben gemaakt. De bekende historicus van het Fransche protestantisme, Ds Ch. Bost, heeft haar ter zijde gestaan in het ontwarren van de theologische en administratieve verwikkelingen die zich toen ter tijd, dat is omstreeks het jaar 1865, hebben voorgedaan.

De titel van het boek, la barrière, de slagboom, de scheidsmuur, is doorzichtig genoeg dan dat wij er uitvoerig commentaar op zouden geven. Toch heeft la barrière nog een zeer specialen 'zin.

In het Normandische dorp Raymesnil hebben de odernen op zekeren Zondag de kerk op een ostenatieve manier en bij wijze van protest verlaten. Na ien Zondag vergaderen zij in een eigen gebouw en nderhouden een eigen predikant. Hun dominé is onsieur d'Amboise, een welwillend, vredelievend man die zich niet begrijpen kan, waartoe ter wereld een scheiding noodig is tusschen zonen van etzelfde huis.

De dominé der orthodoxen is een In den 'dienst van het evangelie vergrijsd prediker. Monsieur Estienne, een man uit één stuk, die weet dat zijn Evangelie geen transigeeren gedoogt. Als het verhaal begint, is er verandering gekomen in de poKtieke verhoudingen en bestaat er alle kans dat, als de modernen van Raymesnil een protest "indienen bij de Regeering, zij een gewillig oor zullen vinden en de kerkgebouwen terug zullen krijgen.

Dominé Estienne kan 'den toestand niet meer overzien en het werk niet meer aan. 'Hem wordt toegevoegd een jonge candidaat, David Allègre. Spoedig, na diens komst, triomfeeren de modernen. Met hulp van de politie dringen ze op een "Zondag de kerk binnen, en hun predikant beklimt den kansel. De oude dominé Estienne krijgt van de keizerlijke regeering bericht van zijn ongevraagd ontslag. De schildering van de wanhoop van dezen grijzen dienaar des Evangelies vormt een van de mooiste hoofdstukken van het boek. Geheel verdoofd door den slag die hem treft, meenende van 'God en menschen verlaten te zijn, ontvlucht hij het huis en begeeft zich, met het het doel zich van 'kant te maken, naar de rotsen die steil uit de zee oprijzen.

Als bij toeval komt David Allègre, die in een rijtuigje op weg is naar een zieke, voorbij de plaats waar hij in de verte zijn ouden kpllega blootshoofds en in de houding van een zirmelóoze op een hoogst gevaarlijke plek der rotskust ziet zitten. Het ergste vreezend, snelt hij er heen en bevindt zich dan tegenover de oudste dochter van dominé Estienne, die haars vaders vlucht had bemerkt en hem nageloopen was. Samen spreken ze met den wanhopige, brengen hem tot zich zelven en tot Tiet oude Godsvertrouwen. De oude man verlaat met zijn gezin Raymesnil. Allègre neemt zijn taak geheel over, en installeert zich met zijn moeder op de pastorie. Esther blijft in Raymesnil haar betrekking van onderwijzeres waarnemen. Zij heeft Allègre lief, maar, ontbloot van alle gratie, werkt haar liefde eerder irriteerend dan weldadig op den jongen predikant. Dicht bij de pastorie is een barrière, een landhek. Aan gene zijde ervan woont een der rijkste leden van. de moderne fractie der gemeente, Turquet. Reeds op den eersten dag van zijn aankomst heeft Allègre de oudste dochter van dat gezin opgemerkt, Judith, een buitengewoon mooie jonge vrouw. Al spoedig blijkt hem, dat hij Judith lan^ niet onverschillig is. Zelfs toont zij toenadering op verschillend gebied. Maar zij behoort niet tot die lauwen, die ter wille van een 'liefde, 'de beginselen _op zij zetten. Ze is met hart en ziel modem en wil" vanj geen wijken weten. "Voelt gij het nu? LI a barrière is het hek dat de tuin der pastorie scheidt van het land der Turquets. La barrière is ook de onoverkomenlijke hindernis, die hem scheiden zal van haar welke zijn ziel en zijn vleesch begeeren, maar die nimmer de vrouw van den orthodoxen, leeraar van Raymesnil worden kan._ Esther Estienne daarentegen, naar wie niets in 'hem aantrekt, hij voelt het, dat zal de ijverige, de getrouwe, de dienende, de volmaakte domineesvrouw zijn.

Die twee vrouwenfiguren, Judith, de schoone, en Esther, de gratie-Jooze, komen telkens tot hem' Qp de belangrijke momenten van zijn bestaan en strijden om den voorrang. De gevoelens die zij in in zijn ziel doen geboren worden, vormen een "belangrijk „Leitmotiv" in deze pastorale symfonie.

Ik weet geen beter middel om belangstelling te wekken voor een In een vreemHe taal geschreven werk, dan schrijver of schrijfster zelf het woord te laten en dan voor tolk te dienen. Ter kennismaking met het belangrijke en mer'kwaardige boek van Mevrouw Marion Gilbert, geef ik de vertahng van twee hoofdstukken, die eikaars „pendant" vormen. En zoowel voor 'de „stemming" die in den roman heerscht, zoowel als voor de plaats welke de beide meisjes in het verhaal innemen, zijn deze hoofdstukken karakteristiek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen