Arbeids-gebod - Arbeids-gelofte.

IV.

En nu van tweeën één. Of men zal het bovenstaande verwerpen, maar dan moeten bewijzen, dat, wat eerlijk gepoogd werd af te leiden mt het Woord Gods; , volstrekt foutief is, öf men zal moeten ophouden met in de besprekingen van de werkstakingen, zooals die onzerzijds worden gehouden, te gewagen van slechts twee VOORWAARDEN, welke daarbij in acht genomen moeten wordeil. pi§ twee voorwaarden zijn algemeen bekend. Zij zqn:1) geen contractbreuk i) 2) een uiterste middel.

Want in deze twee „voorwaarden" zoek ik tevergeefs het Christelijke principe. Beide „voorwaarden" zullen door ieder „fatsoenlijk" mensch aanvaard worden. Men mag hier, in allen ernst, roemen de vrucht van de algemeene genade. Liberalen zullen ongetwijfeld met die voorwaarden instemmen en ook de socialisten van hooge opvatting.

Ik zoek, zeide ik, in het stellen, dat slechts die twee voorwaarden ons zullen binden, tevergeefs naar de toepassing van het principe, hetwelk ons moet onderscheiden van hen, die slechts naar de menschelijke rede luisteren.

Ik zie bij het stellen van slechts die twee voorwaarden geen onderscheid tusschen Christenen en getemperde socialisten. Er is, bij het dat: slechts-twee-voorwaarden, tusschen socialisten en ons even weinig verschil, als op ander terrein bestaat tusschen socialisten en liberalen. Dit is slechts een gradueel, doch niet een principieel verschil. Er moet daarom voor alles gepredikt worden, dat er niet gestaakt mag worden, als er niet is een ook voor den christen geoorloofd DOEL; en eerst daarna gaan we ook nog spreken over de noodzakelijkheid der vervulling van de genoemde twee VOORWAARDEN.

Naar mijn overtuiging zal ook eerst door de aanvaarding van de boven ontvouwde gedachten ©ea zuivere verhouding worden verkregen tegenover hen, die in overheidsdienst zijn. Men heeft onzerzijds, met handhaving van een recht tot werkstar king voor den vrijen arbeider, toch volgehouden, dat ieder, die in overheidsdienst staat, naar dat middel nooit mag grijpen. Ik kan het niet helpen, maar alle redeneeringen, die ik ter verdediging van die opvattingen gelezen heb, schijnen mij niet anders dan utiliteits-argumenten (zooals de internationale verhoudingen in post-en treinverkeer, de voorziening van de „eerste" levensbehoeften van den mensch, bijv. water, waar men dan graag aan toevoegt: , gas, electriciteit, e.d., den geregelden gang in ziekenhuizen enz. enz. Alsof dat alles zoo verschrikkelijk veel erger of zoo heel veel belangijker is, dan de ellende, die een langdurige werktaking brengt voor breede lagen van het volk m conomischen, zoowel als in geestelijken zin. Men enke hierbij eens aan de niet-meer goed te maken

verliezen door kringen, die indirect getroffea worden door het stilliggen van ettelijke bedrijven, aam de vergiftiging van vele zielen, vooral van kinderen, die voorgoed met de Kerk breken, — ook hierdoor.

Zeer zeker ben ik bereid mede vooraan te staan om een staking door overheidspersoneel af te keuren. Maar ik kan niet inzien, dat zij, van Godswege, een andere gedragslijn zouden moeten volgen dan de vrije arbeiders. De algemeene theorie van het overheidsgezag helpt ons hier niet, omdat daarbij voornamelijk gedacht wordt aan de verhouding van overheid tot volk in zijn geheel en niet zoozeer, gelijk in het verband van dit onderwerp moet geschieden, aan de verhouding van de overheid, in haar private positie van werkgeefster, tot die onderdanen, die als „werknemers" in haax dienst staan. Bovendien schijnen wij onder ons nog lang niet klaar te zijn met de algemeene gezagsitheorie. — Doch, indien er een „gezag" zou wezen, i.e. van de overheid, welke de staking aan het overheids-personeel mag verbieden, dan moet men.' ten opzichte van den vrijen arbeider ook eens nadenken over den inhoud van het gezag, hetwelk de patroon, volgens onze opvattingen, heeft jegens zijn arbeiders. Of er principieel verschil is tusschen het g'ezag van de overheid als werkgeefster en het gezag van den particulieren patroon is m.i. aan gereeden twijfel onderhevig. Nogmaals: persoonlijk heb ik geen moeite in de beantwoording van de vraag, of het overheidspersoneel ooit mag gaan staken, doch ik meen die vraag te kunnen beantwoorden op grond van den boven geschetsten gedachtengang, die dan echter ook algemeen bindt, dus ook den vrijen arbeider. Ik vrees, dat als wij dien gedachtengang niet aanvaarden, wij op den duur onzen vat op het overheidspersoneel gaan verliezen.

De bovenstaande opvattingen zijn inderdaad niet een evangelie naar den mensch. In ieder onzer zal iets aanwezig zijn van de neiging om zelf wat tot stand te brengen, ook in het economisch leven, ook in het sociale leven. Dit is ook goed; wij zijn verplicht al onze gaven aan te wenden, waar het mogelijk is, ter bevordering o.m., van het heil van den naaste, ook van onszelf. Doch daarbij moeten wij allen steeds onderworpen zijn en vnllen blijven aan de wet vaji G-od. En wamieer die wet ingaat tegen wat ons vleesch gaarne wil, dan zullen wij onze eigen begeerten terugdringen om in volstrekte gehoorzaamheid te leven.

Voor velen, ook voor mij, bestaat geen twijfel meer ten aanzien van het zondige van vele stakingen in den tegenwoordigen tijd. Bij veel anderen zal misschien nog wel geen vaste overtuiging' gevestigd zijn, maar toch ook de volkomen zekerheid ontbreken. Welnu, ook dezulken hebben zich te onthouden van het toepassen van een middel, waaromtrent hun consciëntie niet volkomen gerust kan zijn. Wij hebben immers, indien er twijfel mocht bestaan omtrent de strekking van Gods geboden ten aanzien van bepaalde pmaten, ons te gedragen naar de les van Paulus (Rom. 14:23), dat wie twijfelt, zich heeft te onthouden. En zij, die ook den naam van Christen willen dragen en, naar ik gaarne wil aannemen, in oprechtheid zoeken, in elk geval opnieuw, naar een zuiver beleven van Gods wetten, en toch het stakings-middel hanteeren als ware het ©en handels-artikel, zij hebben zich wel terdege af te vragen, of de O'mstandigheden, waaronder in de laatste jaren tal van stakingen zijn geproclameerd, ook met hun medewerking, inderdaad rechtvaardigen om tot God te zeggen, dat men de door Hem gegeven opdracht Hem voorloopig teruggeeift. I 's-Gr.

A. SCHILDER.

(Wordt vervolgd.)

1) Het is goed op te merken, dat bij de woorden „contractbreuk" gedacht wordt aan de door menschen gemaakt ontracten, .in collectieve arbeidscontracten e.d.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen