PERSSCHOUW

Onbegrijpelijke klaclit (slot).

Ons vorig nummer citeerde de opmerking van het gereformeerde smaldeel der bezoekers der oosterbeeksche conferentie, dat voor de weerlegging der tegen hen (c.q. Oosterbeek) gerichte beschuldigingen wellicht een geheel boek zou moeten geschreven worden. Volkomen juist. Maar precies hetzelfde geldt voor de paar zmnetjes, die fclj wijze van „conclusie" op ons volk zijn losgelaten, van Oosterbeek uit. Dat bedenken Inzenders zelf toch ook? Zij hebben „conclusies" laten afdalen naar ons volk; waarvan de meeste ons onjuist gebleken zijn; en gevaarlijk; omdat ze helpen, üe aandacht af te lelden van wat hoofdzaak is en blijven moet. Wat ds B. A. Bos thans doet met iiet nieuwe vang-voorstel Amersfoort (Rldderbos) bewijst, lioe èrg het allemaal geweest Is: de aap komt uit de mouw, als hij zich daarover gunstig xiltlaat. Ten deele ook bevatten die conclusies zelf een onbewezen beschuldiging. En dan kan het lieve leven van voren af aan beginnen, alleen omdat ds Bos in de fuik geloopen is van eenlge synodocraten, en ons weer dwingt, om óf hem kwaad Ie maken, wat sommige synodocraten natuurlijk prachtig vinden, óf met een lijzig toontje, alsof er nou nog nooit Iets Is bewezen, weer van voren af aan te gaan .„bewijzen", met alle strijkages van „neem me niet kwalijk, maar als ik het zeggen mag, ziet u, dan zou Uc willen opmerken m alle bescheidenheid " en zoo erbij? Ban heel boek zou moeten geschreven worden, eerst om te fundeeren, en daarna om te weerlggen, hetgeen Ooster-•beek schreef over synodocratie en vrijmaking. De synodocratie heeft het enorm geholpen, door de scherpe kantjes van de kerkgeschiedenis der laatste jaren af te slijpen en te verdoezelen, en door ook eigen broeders bewijsloos te beschuldigen. Men zou een heel boek moeten schrijven om alle bezwaren te ontzenuwen? Had men dan op Iets Anders gerekend? Heeft ds Bos zoo weinig werkelQk-' heidszin meer nu hij eenmaal zich heeft bemoeid met de synodocratlsche diplomaten voor fen achter het door Toornvllet en Volten geplooide gordijn? 't Was juist zij a ongeluk, en ook zijn fout, dat hij de wèl geschreven boeken (rapporten en weerlegging van rapporten) negeerde, en met aphorismen ging opereeren, als weren er geen boeken vol geschreven, die zeiden: dit leggen wevoor Gods aangezicht voor immer?

Maar nu het vervolg. Na dien zin over het niet in het kort kunnen weerleggen van él die beschuldlgtagen lezen we:

Maar, al was zulks doenlijk, dan zouden we het nög niet doen, al blijven we persoonlijk naar den els der Schrift bereid tot verantwoording aan ieder, die ons rekenschap vraagt. Dat is een mooi zinnetje. Maar de inzenders (de brs.

J. ten Caat, P. Nlenhuis, S. Poorta, P. M. J. Mekkes, J. Doom, H. J. Gossellnk, Mr K. Groen, ds B. A. Bos, C. Lettinga, R. v. d. Wal, J. F. Bos, ds J. de Waard, ds J.^ Schelhaas Jzn., A. de Haan, ds M. de Goede, J. N. Petersen, dr F. L. Bos, M. H. L. Weststrate, ds A. Troost, J. A. Fockj J. V. d. Ree, H. Marsman) zeggen vam elkander Iets, dat ze in elk geval afzonderlijk zeker niet kunnen verifleeren. Is ds B. A. Bos bereid tot verantwoording aan leder, die hem rekenschap vraagt? Waarom krijgen we dan geen antwoord op klachten aangaande onware beschuldigingen, door hem b.v. tegen ons geuit? Let wel, we zanlken daar niet over; laat maar loopen voor mijn part. Maar dan niet met zijn allen vertellen, dat ieder van die allen bereid is tot verantwoording aan een ieder, die enz. Het is een beetje irreëel; de onderteekenaars hebben te vlot hun handteekenlng gezet onder die zinnetjes. En Is dr Bos bereid tot verantwoording aan een ieder, die ? Kom, kom, zijn artikeltjes m Eenlgheid des Geloofs dan met een synodocraat over vader Plctor (wat later humor heette), en zijn onverantwoordelijke exclamatie: geen polemiek meer mogelijk, zoodra prof. Deddens, kalm, beleefd, zakelijk, hem voorhoudt wat hij zelf geschreven heeft? En hoeveel vragers krijgen van ds Bos geen werkelijk antwoord, als hij den boer opgaat, met of zonder synodocratische orateurs? We gelooveu graag, dat er bij de meeste onderteekenaars de ernstige •wil Is, om verantwoording te doen, etc. Maar ze moeten met van elkaar beweren, in goed vertrouwen, wat tegen de nuchtere feiten niet van aUen is te handhaven. Het bezwaar van ons gereformeerde volk is ]ulst, dat de eigenlijke aanstichters van Oosterbeek zich in geheime bespreWngen hebben begeven met kerkverwoesters en met verraders van hun broeders. Alle dlerbaarheden zullen mij niet ervan terughouden te beweren, dat Ik liever zeg: een schorser van Greijdanus kan mij elke seconde te spreken krijgen, maar dan zóó, dat ge allemaal erbg. kimt, en dus tot nader order schriftelijk, dan dat Ik zou staan m de schoenen van ds B. A. Bos, dié dit niet kau zeggen. Alöjd bereid tot verantwoording? Waarom gaat dan ds B. A. Bos met In op de ernstige critiek die uitgebracht Is tegen die god-looze voorstellen van het synodocratische Amersfoort, en die uit denzelfden' koker stammen als waaruit tot hem de eerste invitaties zullen gekomen zijn om eens te gaan praten? Toen werd daarna de boel in 't honderd gejaagd. Maar sedert dien is er ïoo'n stroom van argumenten losgekomen (omdat we ook ds Bos niet willen loslaten zoolang hij niet zichzelf losmaakt), dat er geen sprake meer van is of wezen zal, dat as Bos verantwoording doet aan een Iegelijk etc. We blijven nu eenmaal met de brokken m de keel zitten: onverteerd. Dat is ALTIJD het geval, ais men zijn plaats verlaat, en ongeroepen, ep verlokt door synodocraten, die ds Bos toch allang verraden hebben, wettig geroepen acties van broeders gaat „doorbreken". Ds Bos heeft moeten dienen om de synodocratie wat te helpen, opdat het noodlge woord niet gesproken zou behoeven te worden, en opdat men in de politiek, de vakvereenlglng etc. nog wat zou kunnen lijmen. Het resultaat Is geweest, dat velen, die eerst nog niet zagen, hoe voos de zaak is, zich de oogen zagen opengaan. Zeker, er zijn ook synodocraten, die hem nu tegenhouden. Maar dat is .het riskante van zoo'n operatie. Vervolgens:

Immers elke gemeenschappelijke publicatie onzerzijds zou, naar wij vrezen, opnieuw weken of maanden lang stof kunnen bieden voor nodeloze polemieken, waarm vele onzer woorden opnieuw m een kwaden zin worden uitgelegd, en waardoor onze kerken verleid •konden worden tot onderimg getwist en gekrakeel waardoor partijschappen verwekt konden worden en de onderlinge liefde zou verkouden. Wat na „Oosterbeek n" geschied ia, heeft deze vrees ia. ons gewekt.

Beteekent dit, dat Oosterbeek officieel er nu maar uitscheldt? Dat is wat wij verwachtten: de zaak is allang uit elkaar. Bovendien: de synode-Ridderbos komt binnenkort bijeen, en ' een nieuwste formule allang hier en dgar In voorbereiding: eerst eens zien, natuurlijk, wat met het beschikbare menschenmaterlaal, binnen en bulten de 'groep, te bereiken is. Maar we dachten, dat Oosterbeek nog zoo HEEL VEEL punten behandelen moest? Waar blijven die? Niet meer mogelijk? Komt, zegt dan eens ronduit tot de broeders: ge hebt gelijk gehad, de kwesties zijn legio, en we hebbeu nog geen letter ervan haast wézenlijk aangeraakt, en nou is de boel al aan scherven, komt, menschen, we zullen weer samen aanpakken en zulke dingen nooit weer beginnen, en niemand volgen, die eerst in met-openbare samenkomsten met synodocraten zich begaf. Indien dus deze volzinnen beteekenen: we geven niet meer oosterbeeksche conclusies, wel, laten Inzenders ons dS.t zeggen. Want indien men soms vóórdat de nieuwe synode-Ridderbos weer samenkomt, nog weer conclusies publlceeren mocht, — volgens verlangen van dr de Bondt! — wel, dan zal het vast en zeker toch weer „regenen" in de pers. Zoolang de broeders vragen, om, wat zij biddend met Volten en Toornvliet hebben op papier gezet, toch alstublieft biddend te onderzoeken, zullen we blijven onderzoeken, en onze meemng zeggen. Al wordt het ook niet m dank aangenomen: een vast en soms vermoeiend verschijnsel bij een actie, waar het fvjne puntje niet met zooveel woorden genoemd wordt. Het fijne puntje is natuurlijk, niet bij die inzenders één voor één, maar bij velen: de politiek, de V.U., de christelijke vereenlgingsactle, en vooral ook de reputatie van de synodocratische praeadvlseurs met hun vergaderingen. Ginds is veler naaste doel: zooveel mogelijk de gevolgen van de vrijmaking wegnemen, en zoo weinig mogelijk de glorie van de s chorsers aantasten. Maar natuurlijk zei geen mensch zoo iets. Van inzenders neem ik dadelijk aan, dat zij het zoo ook nimmer dachten. Maar ik heb het over de lieden achter de schermen: die thans uit hun nest kruipen, b.v. in een voorslag-Rldderbos-Amersfoort (nadat de foutjes, die de synodocratische régie gemaakt had in Oosterbeek, zijn gladgestreken). En dan komt er een antwoord op dat voorstel-Amersfoort van de hand van ds Bos, waarvan ik zeg: hoe Is het ter wereld mogelijk, dat Iemand op zoo'n slecht gedoe zóó reageert? Indien wat Amersfoort-Rldderbos wil, mag van den Heere, dan heeft de synodocratie gruwelijk gezondigd met het zwaard der tucht. Wie haar meehelpt, dit harde woord ongezegd te laten, verloochent de vrflmaking.

'Als we lezen; e-

Wij willen daarom volstaan met de dringende bede, ons niet langer op de aangeduide wijze onrechtvaardig te bejegenen, dan antwoorden we: dit stuk baat niets. Wie beweert: ik ben onrechtvaardig bejegend, en meteen zegt: Ik zal niet bewijzen, O& t ik het ben, of waarom, die overtuigt geen mensch. En bij het slot:

Moge de HERE door Zijn Geest ons vernieuwen tot het eikander bewijzen van de liefde die naar 1 Cormthe 13 en naar de gehele Schrift is. Opdat Gods Naam om onzentwllle geëerd en geprezen worde en onze naasten voor Christus worden gewonnen,

mogen we dit aanteekenen: bewijst ons de liefde, die geen kwaad spreekt, of denkt. Praat niet, om een heiligen kus van ds Toornvliet ten afscheid nog nét te kunnen incasseeren van ondermijning van het gezag der synodes, want dat is — dit venla verbo — larie, voor wat 1944 betreft; en bovendien: hoe doet ds Bos met het gezag der werkelijke synode, wier vergaderingen hij voor feiten plaatst, en wier deputaten hij doorbreekt? Liefde Is alleen daar, waar men de werkelijke feiten bij Scluiftuurlijk licht beziet; de rest is wat anders, misschien wel verliefdheid op een „ideaal", dat ons is aangepreekt.

En opdat Gods Naam in zijn verloste kerken wederom zou geprezen worden om het werk der vrijmaking, daarom hebben we Oosterbeek bestreden. En opdat er een dam zou worden opgeworpen tegen het vergoelijken en verdonkeremanen van de openbare zonden der uitwerpers, opdat dus het „winnen van onzen naaste voor Christus niet zou •worden gehinderd", daarom hebben we geschreven. We •vtoden het ónstichtelljk, die zonden van een naaste ^an de groote klok te hangen, waarvan hijzeU wel voelt: 't Is zonde. Maar we vinden het óók ónstich^ telijk, dié zonden van den naaste, WAARVAN HIJ ZELF ZEGT: ZOO H66KT HET, VOLGT MIJ DAARIN NA, Va.N de groote klok, waaraan zij hingen, af te nemep en aan het camouflagespel en de afleldmgstactiek mee te doen. Want dén blijft de norm, die voor de openbare werken van de heele kerk door God gesteld is, bulten beschouvring, en wordt de kerk dus niet gebouwd.

De naaste voor Christus gewonnen? Meneer, als je hem voor Christus wint, dan win je hem voor de kerk. De kerk is hier. Voor Christus winnen beteekent: leer hem de norm. En als dan de één zegt: het is naar de norm, dat die en die eruit moet op gronden zóó en zus, en de ander houdt vol: maar alles is nu net precies andersom, help dan niet de normen, verdrtogen, want dan is het winnen voor Christus afgeloopen op het punt, waarop ge nu net zoo bewogen aan 't praten zijt, met de afgezanten van enfta, laat me maar niet zeggen, welken naam ik hier wou schrijven, opdat ds Bos, voorbijziende wat ik wérkelijk schreef over exemplarisch preeken, niet wederom klage over exemplarisch schrijven. Ik wou maar zeggen de afgezanten van iemand, die graag een verbintenis ziet leggen - tusschen de oostelijke en de westelijke tegenstanders van openbare duidelijke woorden over openbare afsnijdende zaken, ook al raken ze de heeren van de V.U. en de corypheeën van de partij, of van de vereeniglng, die de kerk vergaderen niet op basis alleen van de wet, doch pro rato ook van het prestige van menschen, die zeU het prestige van anderen hebben ondermijnd zoo hard ze konden.

Tenslotte: altijd bereid tot verantwoording? Allen? Ook ds Bos? Welnu — als dat meenens Is, dan vraag Ik ds B. A. Bos: doe openlijk en volledig verantwoording over de aan Oosterbeek voorafgegane contacten in besloten kring. Herleid ons tot de bronnen.

Eén naschrift: in ons eerste artikeltje vroeg ik: wat zou br. Lettinga ervan zeggen, als curatoren of professoren eens het werk der Stichting gingen „doorbreken" (zooals ds Bos dat der deputaten) ? Een onzer lezers schreef me, dat het toch wel prachtig zou wezen als door een „herstel der breuk" die Stichting overbodig was' Hij meende blijkbaar, dat mijn vergelijking niet opging. Ik geloof toch van wel. Als de kerken wettig iets besluiten, dan Is dat misschien verblijden^. Maar als ik eer zij besluiten kunnen, en om haar voor feiten te plaatsen vóór zij besluiten kunnen, met verloochening van een wettig genomen besluit, haar actie doorbreek, dan Is dat heel wat anders. Zoolang de Stichting er is krachtens besluit der kerken, mag zij verlangen, dat curatoren en professoren haar prachtlgen arbeid niet doorbreken. Zelfs a! hadden ze bezwaren. En zoo staat het ook met ds Bos: men had hem niet mogen volgen in zijn „doorbraak".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen