Grondslag en doel van de Chr. School,

III

We zouden nu de vraag onder de oogen zien: „Wat is eigenlijk Christelijk onderwijs? " Om hierop een goed antwoord te geven, zullen we eerst moeten nagaan welk doel we bij onzen schoolarbeid dienen na te streven. In het juist verschenen leerboek der opvoedkunde voor Christelijke Kweekscholen, dat den titel draagt: „Vorming der Persoonlijkheid", door S. Visser, wordt op pag. 15 deze doelstelling aldus gedefinieerd: „Het nemen van geschikte maaJtregeJen om het kind te vormen tot een persoonhjkheid, in wie de godsvrucht heerst, die degelijke kennis bezit en rich kenmerkt door echte beschaving".

Nu is het maar de vraag wat men onder een persoonlijkheid verstaat.

Prof. Waterink zegt, dat het zeer moeilijk is het begrip persoonlijkheid juist te omschrijven. In het algemeen kan naar zijn meening gezegd worden, dat de persoonlijkheid is de zich een eenheid wetende individualiteit, die zich bewust is van de oorzakelijke en doelstellende verbanden in zijn leven, voorzoover deze voor hem kenbaar zijn.

• Rombouts drukt zich uit als volgt; „Zoodra we het ideale begrip der persoonlijkheid aanraken, staan we voor „een warm omstreden probleem". Persoonhjkheid onderstelt geesteUjke kracht en geestelijke volheid. Daarom gebruiken we het woord persoonhjkheid, waar we een krachtig, een rijk ontwikkeld geestesleven vinden: bij een Caesar, een Augustus, een Goethe, een Napoleon, een Bismarck. Een tweede kenmerk van 't begrip persoonhjkheid is de zelfstandigheid. Het is de persoonlijkheid eigen zich niet te laten knechten, maar te heerschen, zich niet door vreemde machten te laten voortstuwen, maar uit innerlijke kracht zijn leven te reguleeren. Persoonhjkheid houdt dus in: geestelijke vrijheid en geestelijke heerschappij".

Paeda-Tot zoover Rombouts in zijn „Historische gogiek".

Als ik het goed zie, wil men dus met het vormen van een persoonlijkheid bereiken de vervolmaking van het kind. Wat in kiem aanwezig is, moet tot verdere ontwikkeling en uitbloei komen. Dat dit althans de bedoeling is van den heer Visser blijkt wel uit wat hij verder opmerkt: „Om zulk een persoonlijkheid te vormen, zal het noodig zijn het godsdienstlg-zédehjk bewustzijn van het kind te versterken, zijn intellectueele gaven te ontwikkelen en het zin voor „al wat liefelijk is en welluidt" bij te brengen. Hoe dit te rijmen is met het antwoord op vraag 7 van onzen Catechismus, waar immers gesproken wordt van onze natuur, die alzoo verdorven geworden is, dat wij allen in zonden ontvangen en geboren worden, is inij vooralsnog niet duidelijk.

Oók de rest van de definitie, die de heer V. geeft, roept allerlei vragen op. Hij spreekt immers over godsvrucht, die heerschen moet in den tot persoonhjkheid uitgegroeiden mensch.

Wat bedoelt hij daarmee? Godsvrucht? Haarvan spreekt bijna iedereen tegenwoordig. Maar welken inhoud heeft dat begrip? En moet het godsdienstig-zedeüjk bewustzijn bij het kind versterkt worden? Ik dacht, dat het wederom geboren moest worden of veronderstelt de heer V. naar den aard der liefde, dat deze reeds heeft plaats gehad?

Maar genoeg hierover: de definitie, waarmee de heer V. het opvoedingsdoel omschrijft, üjkt me onaanvaardbaar. We moeten en mogen m.i. niet streven naar het vormen van persoonlijkheden, die uit innerlijke krachten hun leven reguleeren. We moeten van onze kinderen niet maken heerschers, maar gehoorzame volgelingen van Jezus Christus. Ze moeten niet heerschen, maar dienen en wel dien eenen Meester, die hun Verbondsgod is en in wiens naam zij zijn gegedoopt.

Veel beter hjkt me de definitie, die Bavinck geeft in zijn „Paedagogische Beginselen'*: „Menschen Gods te vormen, tot alle goed werk volmaaktelijk toegerust!"

Zeer juist wordt m.i. het opvoedingsdoel van onze scholen omschreven in het antwoord op vraag 6 van den Heidelbergschen Catechismus: „opdat liij God, zijn Schepper recht kennen. Hem van harte liefliebben en met Hem in de eeuwige zaligheid leven zou, om Hem te loven en te prijzen'^.

We moeten „geen warm omstreden problemen" in onze doelstellingen opnemen. Dan weten we straks niet eens meer, wat wij nastreven bij ons onderwijs. Het opvoedingsdoel dient ons helder en klaar voor oogen te staan. Dan is het nog altijd moeihjk genoeg om het eenigszins te verwerkelijken in onzen schoolarbeid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen