GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Vergegeld geloof

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Vergegeld geloof

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het befaamde zumetje I, dat dr Hoek dan, met miskenning van Ursinus' duidelijke bedoeling, scheldt van II en III, luidt bij dr Hoek aldus:

Zin I, A: „Dit zijn dan twee middelen, die God gebruickt «m 't gene in ons te wercken".

Dr Hoek citeert dat uit een HoUandsche vertaling. U begrijpt het waarschijnlijk niet? Vooral niet dat woord „'t gene"? Ik begrflp het ook niet. Ik vermoed, dat er staan moet: 't geiove. Het staat trouwens niet in de editie, die betrouwbaar is, de latijnsche. Dr Hoek moest (vooral na de krasse waarschuwing van Pareus tegen vertalingen, die Ursinus lieten zeggen wat hij nooit beweerd had, zie ook de Narratio Historica in Pareus' in S. Matth. Commentarius, Geneveae, 1641, p. 101/2) maar liever die vertalingen laten loopen, en de latijnsche editie nemen; ondanks De Roeper. In de latijnsche editie (1634) lees ik, voor wat aan zin I b voorafgaat, een kort betoog, dat antwoord 65 v. d. catechismus den samenhang aantoont tusschen de LEER (doctrina) des geloofs en de sacramenten.

De LEER, niet de HANDELING des geloofs. Waarop dr Hoek al maar aanstuurt, gevangen als hij zit in zijn synodalistische schema van 1944.

Want, zoo wordt dan vervolgd, ordinaarlijk, d.w.z. naar den door God gestelden regel, werkt de H. Geest het geloof in ons door den kerkdijken dienst; en die heeft twee deelen: woord en sacramenten.

En dan komt zin I B.

Zin I B wordt door dr Hoek aldus weergegeven:

„door de predicatie ontsteeckt de H. Geest het gheloove ende door de sacramenten onderhoudt, bevestight «nde verzegelt hij het ontstekene gheloove". Onderstreeping van dr Hoek.

Het komt er dus voor dr Hoek op aan, dat het geloof verzegeld wordt.

En hij móet bedoelen: het geloof zelf. De geloofsHAN-DELING, misschien nog maar „in kiem" (!)

Niet zijn inhoud.

Maar wie dan bedenkt, dat Ursinus-Pareus zelf van die woorden de eenige goede interpretatie geeft door te zeggen: dat is nu net als met dat diploma, dat ons Gods WIL en iijn BELOFTEN bekend maakt, terwijl dan het sacrament de functie heeft als van het zegel op het DI­ PLOMA, die weet meteen, dat dr Hoek hier zit te knoeien.

Neen, ik denk er niet aan, dat hij dat bedoelt. Maar wèl, dat hij het niettemin doet; hij , , hannest" er mee om.

Dat komt van dat ellendige klapdeurtje.

Als ik op mijn diploma van F.Q.I., het corps, waarvan ik altijd lid ben geweest en blijven wil, lees, dat het jongemannetje K. S. is aangenomen als lid van het Corps, dat hij deelt In de rechten van het Corps, en ik lees daar onder, dat men dat diploma nu met een zegel (rood lak) heeft voorzien, opdat de fides daarvan (d.w.z. van die opneming n 't „verbond" van F.Q.I. door den senaat) firma atque testata mocht wezen, dan beteekerit dat niet, dat men toen ik corpslid werd, nu aan de heele wereld en mijzelf wou verzegelen, dat K. S. een naief jongetje was, die heusch den hem ontvangenden senaat geloofde, maar dan wil dat zeggen: dat men daardoor allen twijfel aan de handeling van den senaat wou wegnemen.

Precies zooals een zegel op een bij den notaris in de safe gelegd testament niet verzegelen wil, dat de erfgenaam echt gelooft, dat al die duiten van hem zijn (misschien weet hij er nog geen steek van), më.& r, dat het heusch en wis en warempel zoo de WIL was van den erflater, en dat de notaris evenmin als ik daaraan heeft zitten laioeien.

Zegelen van Gods WIL, zegt Ursinus.

Zegelen van wat Grod BELOOFT, staat er vlak bij.

Maar dat is dan weer zin II en III; en toen was dr Hoek weer net achter het klapdeurtje verdwenen.

Mocht dr Hoek nog twijfelen, dan leze hij Pareus op Matth., a.w., dat het WOORD de ziel (anima) van het sacrament is, en dat zonder die anima, dat wli dus zeggen: zonder dat WOORD, het sacrament een doode ceremonie is.

Het Wóórd is die anima. - .

Die anima wordt verzegeld.

Niet MIJN animus, mijn goeie, geloovige ziel. Zie Pareus a.w., 87.

Waarna dan Pareus er onmiddellijk aan toevoegt: het doel der sacramenten is dus, het WOORD verzegelen, oftewel de doctrine, ons in het Evangelie overgeleverd. Dr Hoek weet toch wel van het geloof als geloof van den INHOUD der beloften? Hij, Pareus t)edoel Ik natuurlijk, voegt er, nog weer onmiddellijk, aan toe: zonder geloof zijn de sacramenten geen nut. En waarom niet? Omdat het Woord zonder geloof niets helpt. En waarom niet? Omdat het Woord geloof EISCHT (requirit).

2kx)als die erflater, bij den notaris zijn verzegeld testament achterlatende, EISOHT, dat de erfgenaam het zal gelooven en aanvaarden.

Maar hij denkt er niet aan te verzegelen, dat deze erfgenaam dat inderdaad gedaan heeft. Da& rvan zou eventueel een nieuwe acte op te maken zijn.

Natuurlijk, ALS ik bij inzage van het testament-opzegel aan zijn INHOUD geloof hecht, welk geloof in mij wordt opgewekt door den misschien mij wel verbijsterenden INHOUD, dan heb Ik aan dat zegel alles; het bevestigt mijn geloof, eenmaal ontstoken zqnde door dat diploma. Maar het gaat allemaal door den inhoud.

Daarom zegt Ursinus ook, in zijn Expl. Cat., ed. 1634, bl. 368, als hij zin I, II, III verdedigt tegen tegenwerpingen van de valsche leeraars, dat de H. Geest als WER­ KENDE oorzaak het geloof werkt door middel van (, , per") Woord en sacramenten als INSTRUMENTEBLE oorza­ ken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 29 juli 1950

De Reformatie | 8 Pagina's

Vergegeld geloof

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 29 juli 1950

De Reformatie | 8 Pagina's