VU Magazine 1988 - pagina 171

tiënten worden nu thuis bezocht. Voor hun verzorging zijn ze op hun familie aangewezen, en die wordt bij de behandeling betrokken. De stafleden van de psychiatrische afdeling kijken niet alleen naar de patiënten, maar praten zonodig ook met ouders, ooms, dorpshoofden en dominees. Zo weten ze te bereiken dat de patiënten de voorgeschreven medicijnen ook werkelijk innemen, en dat ze niet vanwege hun problemen getreiterd worden. Dat gaat natuurlijk niet altijd even gemakkelijk. Alopeti bij voorbeeld, werd door zijn ouders bij de psychiatrische afdeling afgeleverd. "We willen niets meer met hem te maken hebben", had zijn vader gezegd, "hij gooit stenen naar de kinderen. Ik heb hem vaak genoeg geslagen, maar hij verandert niet." Alopeti wilde ook geen medicijnen accepteren. Dokter Thiemie liet de rechter een krankzinnigheidsverklaring afgeven. Alopeti werd naar de gevangenis gebracht, en kreeg daar onder dwang een injectie. Dat hielp: twee dagen later belde een cipier naar de psychiatrische afdeling. Werd het niet tijd om Alopeti vrij te laten? Zo'n lieve, rustige jongen hoorde toch niet in de gevangenis? Thiemie reisde enkele dagen later met Alopeti naar zijn geboortedorp. "Hij komt er niet in", zei Alopeti's oudste broer, "als jullie hem hier laten, bind ik een steen om zijn nek en verzuip ik hem in de oceaan". Na vier uur praten mocht Alopeti toch blijven, nadat Thiemie aan de verzamelde dorpelingen had uitgelegd dat Alopeti niet meer agressief zou wor-

VU-MAGAZINE—APRIL 19

•^

den zolang hij dagelijks medicijnen innam en de kinderen hem niet zouden pesten. Tegen vieren bereiken we het dorp waar Alopeti woont. Nu, een half jaar na zijn laatste psychose, word ik voorgesteld aan een verlegen glimlachende man. Ik krijg een zachte hand en ik kan me nauwelijks voorstellen dat hij zes maanden geleden met diezelfde hand een hond gewurgd heeft nadat hij op het heetst van de dag, midden op de hoofdweg, een paar uur lang geestelijke hederen had staan zingen.

T

wee dagen later, na het bezoeken van nog eens twintig patiënten, praten Yokapeta, Dokter Thiemie en de verslaggever nog wat na. Hoe komt het dat driekwart van de volwassen psychiatrische patiënten op Samoa nooit gehuwd geweest is? Wie ouder dan 25 jaar is en nog niet getrouwd, wordt op Samoa excentrisch en soms zelfs een mislukkeling gevonden. Hij of zij staat daardoor aan de rand van de samenleving. Leidt dat ertoe dat ongehuwden ernstige psychische problemen krijgen? Misschien is het net omgekeerd: wie zich door psychische oorzaken afwijkend gedraagt, wordt als een mislukkeling beschouwd en kan daardoor geen partner vinden. Of kunnen beide verklaringen tegelijk opgaan? Thiemie noch Yokapeta kunnen die vragen beantwoorden. Thiemie, die de rondreis op Savai'i deze keer niet meegemaakt heeft, komt net terug van een bezoek aan de gevangenis van Apia. Een van Thiemie's taken is het uit-

brengen van rapporten over verdachten van zware misdrijven. Hij heeft een gesprek achter de rug met een jongen van veertien die een paar weken geleden, een moord gepleegd heeft. "Toen hij op een avond terug kwam van de plantage", vertelt Thiemie, "kwam hij een meisje tegen, een jaar ouder dan hijzelf. Hij heeft haar aangesproken, verkracht, en vervolgens haar hoofd afgehakt met het kapmes dat hij voor zijn werk in de plantage gebruikt had". "De sexuale opvoeding van Samoa laat nog wel wat te wensen over", vindt Yoka. In de wachtkamer zit een meisje dat, direct na de geboorte, haar eerste kind gedood heeft, nadat ze haar zwangerschap met succes voor haar ouders had weten te verbergen. Thiemie: "Ze was bang dat haar vader haar en haar vriendje dood zou slaan." Yoka: "Daar kon ze wel eens gelijk in hebben.". We wandelen naar de intensive care, waar een jongen ligt die een zelfmoordpoging gedaan heeft door paraquat, een landbouwgif, in te nemen. Hij lijkt niet ouder dan zestien. "Het aantal zelfmoorden zou al heel wat minder zijn wanneer de ouders de paraquat achter slot en grendel hielden", zegt dokter Thiemie, "maar in de meeste gezinnen staat het voor iedereen voor het grijpen. De afgelopen week zijn er weer twee jongens overleden door paraquat. Het is een langzame, pijnlijke dood. Maar deze haalt het wel." G Guus van der Veer is journalist en tevens als psychotherapeut verbonden aan de Amsterdamse Sociaal Psychiatrische Dienst voor Vluchtelingen.

37

Foto's Ad en Lucia Linkels.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen