Het calvinisme en de kunst - pagina 35
3B zweefde wereld, drong nu door Cats' dichterlijk besef de gloed der alles prikkelende, aandrijvende, bezielende, versmeltende Liefde. Een nieuw verscliiet bood zicli mijn uitzicht aan, 'k Zag alles door één gloed bezielen en verwarmen; Heel 't menschdom was m'één tronk, wiens uitgeslagene armen ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 17
15 weg. De stof en het karakter en de vorm, d. w. z. de dragers van het schoon, kunt ge in hun bestand bespieden, maar het Schoon, zelf, waarvan ze de dragers zijn, nooit. Gelijk het leven sterft, voor het ontleedmes er aan toekwam, en de liefde verdwijnt zoodra ge haar verklaren wilt, zoo ook is ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 19
17 Aldus ongeveer is de wereld van het Schoon en de wereld der Kunst, gelijk die in de Heilige Schrift ondersteld wordt. „Uit God, d o o r God en t o t God alle dingen" ook in deze wondere sfeer der Heerlijkheid. Maar juist daarom ligt in de ordonnantie van dat Schoon dan ook een voortstuwend mot ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 36
34Zoo waant meer dan één, maar als Calvini§t — en misschien is alleen de Calvinist hier zielkundig, door sympathie van geest, tot het indringen in Bilderdijks zielsuiting in staat — als Calvinist zeg ik dat niet. Overdrijving, het zij zonder omwegen erkend, spande ook hier den zang te ster ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 37
35 De belijdenis van Gods vrijmachtige Souvereiniteit heeft een d u b b e l e zijde. Van den éénen kant werpt ze ons in het stof voor de Majesteit waarmee in de worsteling der elementen, der beginselen -en der geesten God de Heer e zijn bestel en raad doorzet; maar ook anderzijds vraagt ze, zoo u ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 38
36geworden. En dat leven des gezins in zijn onuitputtelijken rijkdom te doen schitteren; wat er strams aan was, soepel, wat erin verkleumde, warmer, wat er zondigs- in woelde reiner te maken; en dan over dat gezellige, drukke leven om het huisaltaar nog een ander tooverlicht dan van den hu ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 39
37de booze druppel van andere poëten bij Cats dan toch tot boordevoUen beker wierd, dan vraag ik op mijn beurt, of zijn huismuze dan anders dan hu is taal kon spreken, en of de vaderen uit die dagen in hun brieven, in hun aanspraken, tot in hun predicatië toe dan soms n i e t gerekt en n i ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 40
88heeft, zij het ook schoorvoetend, het dichtend en dichtlievend publiek eener jongere generatie in Cats den Dichter weer geëerd. Niet laag sla ik den zegen aan, die aan ons Calvinistisch volk uit zijn Dichtader is toegekomen. Doopersch Dualisme, en methodistisch Pedantisme, hielp zeker ni ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 41
39 van ons geslacht die gaarne heeft. Het verschil tüsschen aristocratie en democratie is ook op aesthetisch gebied niet weg te cijferen. Beider zin en neiging gaan uiteen en ook beider smaak vraagt dies om andere bevrediging. Er zijn nu eenmaal vlakten en er zijn bergtoppen ook onder het geslach ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 42
40Calvinisme geen eigen kunststijl scheppen zonder in strijd met zijn uitgangspunt te komen. En waar het bij zijn D i c h t e r s wel tot een afdrukken van eigen stempel m o e s t komen, daar is het beurt om beurt de worsteling van God om d e n men se h, en v a n den mensch om zijn God ter ...