Schuld en straf - pagina 45
39 tude sociale" ontbreekt,doch, gelijk wij reeds zagen, deze staat op den achtergrond 214). Natuurlijk moest op grond van het ontbreken der „simititude sociale" ook de z. g. geboren misdadiger vrij komen. Uit die moeielijkheid helpt zich Tarde door de verklaring, dat men toch niet kan aannemen b ...
Schuld en straf - pagina 46
4o Niet echter als verantwoordelijkheid van, maar veeleer als verantwoordelijkheid aan de maatschappij, zij het al dat velen tevens den mensch, den misdadiger, juist als product van de maatschappij, van het milieu social, als Objekt der Verhaltnisse, voorstellen. LÉVY-BRUHL heeft een uitvoerig be ...
Schuld en straf - pagina 47
41 schuldetes Unglück" van VON LISZT. ZOO komt de zedelijke verantwoordelijkheid, de schuld, weer terug. Bij anderen is de maatschappelijke of objectieve verantwoordelijkheid niet anders dan het moeten dragen van de gevolgen zijner handelingen omdat men tot de maatschappij behoort, onafhankelijk ...
Schuld en straf - pagina 48
\ 42 heet dan evolutie, en reeds die naam is voor velen wetenschappelijke ijk. Enkele kloeker geesten, of enfants terribles, protesteeren tegen dat geknutsel. En zoo komt HAMON met kracht er tegen op, het bloot staan aan maatschappelijke reactie verantwoordelijkheid te heeten; in plaats van „resp ...
Schuld en straf - pagina 49
43tigre, que Ie roc. L'irresponsabilité générale, telle est la vérité scientifique." 239) Zelfs behoeft niet een vreemdeling het ons te zeggen. Mr. HAMAKER heeft reeds in 1888 uitgesproken, dat zoo iemand anders handelt dan hij had gehoopt, „in zijn gemoed voor berouw in den zin van zelfve ...
Schuld en straf - pagina 50
44hebben allen de leugen noodig. Er is nog geen ernstig succes in de liefde geweest zonder bedrog, of in den godsdienst zonder huichelarij. Nog verder gaat LOMBROSO in zijn ten vorigen jare verschenen werk 245). Blijven volgens het Darwinisme alleen de organismen bestaan, die belang hebben ...
Schuld en straf - pagina 52
46 neen, we zijn nog aap, de simia homo. Zelfs geen aap van hooger soort. Vergelijkende anatomie noopt onweerstaanbaar (irrésistiblement), te verklaren dat uit morphologisch oogpunt de mensch de laagste apensoort is (Ie plus inférieur des singes). De oogen van den aap zijn dichter bij elkaar dan ...
Schuld en straf - pagina 51
45 het bestaan gevoerd kan worden met normaal krachtsbetoon, d. i. in verband met de bestaansvoorwaarden van andere individuen en de maatschappij, of wel op abnormale wijze, d. i. in strijd met die bestaansvoorwaarden. Ja, reeds bij SCHOPENHAUER is het onrecht niet anders dan het opbruisen, het z ...
Schuld en straf - pagina 53
Het is niet genoeg, dat reeds het determinisme alle vergelding uitsluit. Evenals men het rekenen met schuld ook zelf standig heeft aangegrepen, wordt insgelijks de vergelding nog regelrecht van verschillenden kant bestookt. En ook hier geldt weder, dat men telkens goedkoope triumfen viert door ee ...
Schuld en straf - pagina 54
48 gevoel van lust, dat het lijden des misdadigers verwekt. Maar dit gevoel van lust kan de rede niet billijken. Daarmee wordt niets in de wereld der realiteiten of der ideeën bevorderd. Doch, zoo gaat hij voort, men kan beweren, dat vergelding noodig is krachtens hooger wereldorde. Het zij zoo; ...