Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 13
5eigenlijke taal, al valt de grenslijn nog niet zoo gemakkelijk te trekken, voor wie de taal in nationalen en historischen samen* hang en in grammatische onderscheidenheid beschouwen wil. Stellig kan de scftskwestie gedeeltelijk onder taal vallen (bijwoord tegenover bijvoeglijk naamwoord), ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 25
17 hetgeen wij op het gebied van de taal zelve, zonder verwikkeling met spelling — hoezeer voor een belangrijk deel daaraan tot nog toe immer handig vastgekoppeld —, ons thans reeds door zulk overleg, gebod en dwang opgelegd zien, direct en bij onvermijde* lijk gevolg, en nog licht verder opgeleg ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 14
6 niet onder invloed van dialect of associaties, aan bepaalde vor? men en vormverschillen, die sommige vakmenschen mogelijk van weinig of geen belang meer achten, maar die zij toch hebben na te speuren en in aanmerking te nemen bij plannen tot spelling» verandering. Zoo hebben de KoUewijnianen (z ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 34
26 gezwegen. Ook hier heeft de school van KoUewijn grondig tegen den welstand der taal ingewerkt; vele vereenvoudigers hebben er behoefte aan te schrijven: in de regel, op de duur, aan de dag, enzoovoort. Wij hebben al gezien, hoe het godsdienstige deel er* van streng geconfronteerd werd met de a ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 26
18bijna volledig vervoegd), vindt men het woordje nergens; het wordt niet eens dood verklaard, het wordt dood gezwegen. In de spraakkunst van „Dr. Holtvast" (dat is ook weer KoUewijn), die een ongeëvenaarden opgang heeft gehad bij het middelbaar onder* wijs" (waarom is niet onduidelijk), w ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 15
7 thans al verkregen schijnen te hebben, zal oneindig veel grooter afstand brengen tusschen het gedrukte woord van morgen en dat van gisteren, dan De Vries en Te Winkel gescheiden houdt van Siegenbeek. Men verdoezelt dat nu stellig met opzet bij de hon* derd maal herhaalde (of nageprate) vergelij ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 16
8(in spelling der 19e eeuw meest), en het „psalmboek", zullen voor de eenvoudigen van geest moeilijker te verstaan en minder ver* trouwd worden. Zullen op den duur Bijbel en kerkboek ook al vervangen worden door herdrukken, die zich aan de loutere spe//mgsnieuwigheden zooveel mogelijk hebb ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 35
27En waarom nu dit alles? Wie hadden toch zulk een behoefte aan al die zoogenaamde vereenvoudiging? De dichters en letter* kundige schrijvers niet; de politieke redenaars niet, de predikant ten niet, de ambtenaren niet; geen wetenschap, kerk, techniek of handel. Noch kranten, noch kantoren ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 17
9 teele onderzoekingen bij leeren lezen en schrijven, evenals bij het onderhouden daarvan, veel belangrijker dan de auditieve^*; hoe zou trouwens ook anders de gemiddelde Franschman ooit de kunst meester worden, de o^klank op 30 en de èsklank op 55 manieren te schrijven, en altijd als o en è te h ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 19
11 reeds terstond algemeen te wachten staat"; zoo ja, dan zal al die rumoerigheid van teekens, en voornaamwoordsvarianten, nog menigen stillen lezer onrustig maken en hem in het vaardigssnelle opnemen belemmeren ^^ Voor niet één op honderd lezers zal zij een zweem van nut kunnen hebben, want wie ...