Filteren
van 27
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 36
28tijden het nieuwe levende beeld". Sinds en door Spinoza werkt „dit eéne beginsel: Ons eigen Levensbeeld", soms lang zwak en ver* borgen, dan weer in groote erupties. De laatste was die van het einde der 18de eeuw: de dichterlijke en wijsgeerige omwenteling in Duitschland, de oeconomische ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 37
29 nose van het naturalisme is geweken, en de ban van het ostenta* tieve individualisme gebroken."" KoUewijn had ook zelf als romanschrijver de nieuwe taal* en kunstinzichten in vereenigde practijk ten aanschouwe gebracht, maar met voor de kunst nogal poovere uitkomst. Wij behoeven die werken hie ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 38
30wie waren hun voorgangers, hun leermeesters, hun voorbeelden? Den auteur Multatuli vinden wij nog bij hen aangewezen als een wegbereider; en het verwondert ons niet, dat deze universeele revolutionnair ook op taalgebied wat om te woelen had. Kolle* wijn noemt hem al in zijn eerste opstel ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 39
31 van den aanvang af Rud. Hildebrand om zijn al in 1867 versche* nen Vom deutschen Sprachunterricht, een boek dat omstreeks 1890, ofschoon al bijna 25 jaar oud, nog stil doorwerkte. De derde of de vierde druk (1887, 1890) zal vooral bij onze taalradicalen in het spel zijn. De kennisneming zal U ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 40
32 aanstonds zeer nadrukkelijk deed in zijn Pleidooi voor de Moeder^ faal (1893) Dat is Taco Roorda. Door dezen vinden we het h o o f d b e* g i n s e 1 der vereenvoudigers reeds in 1857 scherp en volledig ge« formuleerd: „de grammatische vormen en regels van elke spreek:: taal zijn vast" — zij k ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 41
33 hij van oorzaken van taalverandering zich nog niets anders kon voorstellen dan verbastering door vreemden invloed, had hij de vaste meening opgevat, dat de grammaticale vormen in de spreek* taal van een land of gewest heel weinig veranderen, maar eeuw uit eeuw in dezelfde blijven. Zoo moesten ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 42
34 als redelijk... wezen, daar ieder volk zijn geest op een hijzom dere wijze in uit of uitdrukt, en daar het een orgaan voor zijn denken in heeft"."' Het instinctieve, mechanistische principe bleef niet alleen bij Roorda, maar ook bij Steinthal's opvolgers meer dan goed was voor de studie van de ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 43
35een verantwoordelijkheid gedekt. "^ Ik breng met die gezindheid ook in verband de hevigheid van den laatsten stormloop, de veel? omvattende strategie, de fijngesponnen tactiek, die te werk werd gesteld. Het scheen te zijn: nu of nooit. Men moest de vrucht plukken, vóór de ontwortelde boo ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 44
36 taal, in een bijna*nogsdier gedachten mensch beginnend — op deze of op die wonder toevallige wijze in het eerste aanzijn ge* treden — en dan altijd door opklimmend tot al maar grooter volkomenheid. "* De ouderwetsche evolutiestheorie leeft misschien nergens meer zoo krachtig als zij nog doet o ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 45
37 zelfstandig vertegenwoordiger van die ontwikkelingstheorie: hij had telkens de taal van het eene individu beier, perfecter ges noemd dan die van een ander. „Alle taal is even goed!"'^' De berisping gold Otto Jespersen, die in 1891 bij zijn boek over Engelsche naamvallen een inleiding Fremskrid ...
van 27
