Een roomse blik op het Nederlandse protestantisme in 1900
De verhouding tussen protestant en katholiek heeft in de tweede helft van de negentiende eeuw steeds iets ambivalents gehad. Aan de ene kant woedde er een ondergronds gevecht over Nederland als ‘protestantse natie’. De April-beweging van 1853 was daar een opvallend teken van: een antipap ...
VAN HERDER TOT KONING HET BEELD VAN DE PAUS BIJ DE NEDERLANDSE KATHOLIEKEN IN DE NEGENTIENDE EEUW 1
Het pausschap leek tegen het einde van de achttiende eeuw, uitgehold door de golven van de Verlichting en gebroken onder het geweld van de Franse revolutie, zijn einde nabij. Pius VI overleed in 1799 in Franse gevangenschap te Valence; het Directoire noemde hem 'de laatste paus'. Dat bleek voorba ...
CRIMINALITEIT EN ARMOEDE ONDER DE NEDERLANDSE KATHOLIEKEN: EEN OPMERKELIJK RAPPORT VAN DE VATICAANSE ZAAKGELASTIGDE GIOVANNINI UIT 1902
INLEIDING De gerechtelijke statistiek over 1900 verwekte bij haar publicatie in 1902 onder rooms-katholieken enige opschudding. Bij uitsplitsing over de verschillende gezindten van de veroordelingen wegens misdrijf bleken de katholieken namelijk een duidelijke eers ...
DE BISSCHOP EN DE EXEGEET DOCUMENTEN OVER HET CONFLICT TUSSEN C. BOTTEMANNE EN H. POELS (1898-1901)
1. EEN'GEBROKEN LEVEN' Een van de meest markante figuren in rooms-katholieke kring in Nederland in de eerste helft van deze eeuw was ongetwijfeld dr. H.A. Poels (1868-1948), door L.J. Rogier terecht gekarakteriseerd als "de helderste, onafhankelijkste denker en mee ...
BOEKBESPREKINGEN
Alphons Ariëns: Bronnen van de Katholieke Arbeidersbeweging in Nederland.Uitgegeven door Jan Roes, Katholiek Documentatie Centrum, in samenwerking met Ambo bv Baarn, 1982, 651 blz. f 95, —.Veertien jaar uit het leven van een priester (1887-1901). Veertien jaar waarin de katholieke a ...
BOEKBESPREKINGEN
Jaarboek van het Katholiek Documentatie Centrum 13 (1983), Nijmegen 1984.216 blz.De artikelen in dit jaarboek vallen chronologisch buiten het kader van DNK, maar het documentaire deel verdient zeker de aandacht. Het bestaat namelijk uiteen 'Gids voor de documentatie van het Katholiek Docum ...
"ROMEINSE BRONNEN" VOOR DE NEDERLANDSE KERKGESCHIE- DENIS VAN DE NEGENTIENDE EEUW (I)
In 1962 behandelde Pontianus Polman in een rede voor de Akademie van Wetenschappen de "Vindplaatsen van de Romeinsche Bronnen"!. In dit overzicht van fondsen en series in de Romeinse archieven, die het materiaal leverden voor de uitgave der "Romeinsche Bronnen" en "Romeinse Bescheiden" in de grot ...
EEN STEM VAN DE DUITSE KATHOLIEKE VERLICHTING IN NEDERLAND
ERNST MÜNCH EN DE "ALETHEIA" (1829-1831) Tegen het eind van de jaren 1820 had het Verenigd Koninkrijk van Willem I zijn gelukkigste tijd achter de rug. Op het eerste gezicht mocht het lijken of de nieuwe staat stevig op eigen benen stond: na jaren van aanloopmoeili ...
'KARDINAAL W.M. VAN ROSSUM EN HET 'INTEGRALISME' IN NEDERLAND
In de maanden juli en augustus 1913 vierde 'Katholiek Nederland' (zoals dat toen heette) feest: met wapperende witgele vlaggen, bloemen, kerkelijke plechtigheden, wierook en ronkende toespraken. De reden voor deze uitbarsting van officiële vreugde was het bezoek aan zijn geboorteland van de hoogs ...
ROOMS—KATHOLIEKE STEMMEN OVER DE DOLEANTIE
Wie de reacties in rooms-katholieke kring op het kerkelijk conflict van 1886 en de nasleep daarvan wil peilen, komt haast vanzelfsprekend terecht bij gedrukte bronnen: kranten en tijdschriften.Of het 'gewone kerkvolk' een mening had over de Dolentie is even moeilijk te achterhalen als aan ...