HET ONTSTAAN VAN HET HERSTELD EVANGELISCH-LUTHERS KERKGENOOTSCHAP, 1818-1836 (I)
In 1818 werden de meeste Lutherse gemeenten in Nederland door middel van een met hulp van de staatsorganen vervaardigd Algemeen Reglement verenigd in het Evangelisch-Luthers kerkgenootschap. De bekende J.D. Janssen, die gedurende vele jaren als Secretaris en Adviseur op het Departement van Hervor ...
¶ Allard Pierson en de Tachtigers
¶ J.D.F. van Halsema Inleiding Toen ik de uitnodiging van het Reveilgenootschap aannam om op deze studiedag iets te zeggen over Allard Pierson en de Tachtigers - in het bijzonder naar aanleiding van Piersons fameuze, maar desondanks nooit gebundelde Gids-essa ...
‘Waarde vriend’
Inleiding In zijn vergadering van 24 november 1971 besloot het bestuur van het Kanunnik J.G. van Schaikfonds, het priesterstudiefonds van het Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV), te stoppen met zijn activiteiten. Talrijke lokale afdelingen, de basis waarop het ...
'KARDINAAL W.M. VAN ROSSUM EN HET 'INTEGRALISME' IN NEDERLAND
In de maanden juli en augustus 1913 vierde 'Katholiek Nederland' (zoals dat toen heette) feest: met wapperende witgele vlaggen, bloemen, kerkelijke plechtigheden, wierook en ronkende toespraken. De reden voor deze uitbarsting van officiële vreugde was het bezoek aan zijn geboorteland van de hoogs ...
BOEKBESPREKINGEN
C. Smits, De Afscheiding van 1834. Vierde Deel. Provincie Utrecht. Uitg. J. P. van den Tol, Dordrecht (1980), 494 blz., ills., krtn. f 69, 50.Om het wat ondeugend uit te drukken: wij beleven telkens het genoegen dat de aanvankelijke plannen van dr. Smits door elkaar worden geschud. Na een ...
PROTESTANTSE GEBEDSGENEZERS IN NEDERLAND
Een van de nog weinig onderzochte aspecten van onze negentiendeeeuwse kerkgeschiedenis, is dat van de protestantse gebedsgenezing. Toch hebben een aantal gebedsgenezers destijds flink wat stof doen opwaaien. Geestelijken en medici keerden zich tegen het radicale standpunt van deze gebedsgenezers, ...
VERENIGD OP WEG NA 1892
In deze bijdrage gaat het over de 'lotgevallen' van de verenigde gereformeerden in de eerste twee decennia na de Vereniging van 1892. Ik wil aandacht geven aan drie karakteristieke lijnen daarin, namelijk integratie, frictie en expansie. Aan het slot van het artikel wil ik enkele uit de geschetst ...
LIEDEREN VAN EN VOOR VROUWEN
WIM KLOPPENBURGIn het jaar 1773 werd in de Hervormde Kerk een nieuwe psalmberijming in gebruik genomen. Ruim 200 jaar lang had men, vaak onder protest, de berijming gezongen van de predikant Petrus Datheen, een berijming die o.a. gekenmerkt werd door frequente botsingen tussen tekst-en mel ...
Jan van Heugten SJ, vernieuwer van de literatuurkritiek
Inleiding Een mooi boek wordt in de regel gelezen ter wille van de inhoud of ter ontspanning. Men kan het ook ter hand nemen om de auteur te leren kennen, om te ontdekken hoe het tot stand is gekomen of welke bedoeling er achter steekt. Men gaat niet alleen de in ...
Wijsheid als het hoogste goed
Ter inleidingSinds enkele jaren verdiep ik mij in het leven en het werk van godsdienstonderwijzers, de kerkelijke werkers van weleer, 1 die geschriften hebben nagelaten. Dat leidt soms tot verrassende ‘ontmoetingen’, zoals ook in het geval van Hen ...