Willem Hendrik Suringar als propagandist en intermediair van praktische filantropie
InleidingWillem Hendrik Suringar (1790-1872) is het prototype van de verenigingsman uit de eerste helft van de negentiende eeuw. Achter de schrijftafel op het kantoor van zijn vader in Leeuwarden schreef hij niet alleen rekeningen en bestellingen, maar bereidde hij al in 1806 de ‘wetten’ v ...
Van eensgezindheid naar reveil
InleidingIn zijn geruchtmakende pamflet Bezwaren tegen den geest der eeuw bekritiseerde Isaäc da Costa in 1823 onder meer de ijver waarmee zijn tijdgenoten verenigingen met een of ander maatschappelijk doel oprichtten. Hij vroeg of ‘het geen afschuwlijk bygeloof [is], wanneer men, gelijk t ...
Réveil van het volk
Van Abraham Kuyper is lang beweerd dat hij de ‘kleine luyden’ in Nederland mobiliseerde en het orthodox-protestantse volksdeel heeft doen ontwaken. Kuyper zou de als achterlijk verachte orthodoxe protestanten tot ‘een samenhangend wetenschappelijk, religieus en politiek bewustzijn’ hebben gebrach ...
Een eeuw vol gezelligheid
De vereniging Floris van Teylingen werd in 1861 opgericht met de viering van het Ontzet van Alkmaar als doelstelling. Wat we ons bij zo’n viering moeten voorstellen blijkt bijvoorbeeld uit het feestprogramma van 1864: 1. Opening door de voorzitter 2. Zingen van een gel ...
Ds. J.C. Aalders (1881-1960) als predikant van de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband
InleidingIn 1926 verliet ds J.C. Aalders de Gereformeerde Kerken om zich aan te sluiten bij het nieuwgevormde kerkverband rond J.G. Geelkerken, de Gereformeerde Kerken in Nederland in Hersteld Verband. Na tien moeizame jaren werd hij in 1936 Nederlands hervormd.1 Zijn leven heeft voor een ...
Boekbesprekingen
¶ G.J. Kok, Geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Groningen-Zuid i (Stadsparkkerk, isbn 90-80357286. Groningen 1999), ii (Parklaankerk, isbn 90-80554227. Groningen 2000), iii (Zuiderkerk, isbn 90-80554235. Groningen 2000) en iv (Helpman/Groningen Zuid, isbn 90-80554243. Groningen 2001). Uitg ...
Religie op de Internationale Koloniale Tentoonstelling van 1883 in Amsterdam 1
I. Inleiding: wereldtentoonstellingen als heterogene mega-eventsVoor de opening van de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling die van 1 mei tot eind oktober 1883 te Amsterdam gehouden werd had de dominee-dichter J.J.L. ten Kate een lied gecomponeerd, waarmee de bezoekers ...
Getalsmatige omvang en geografische spreiding van zogeheten ‘gereformeerde-bondsgemeenten’ in de periode 1973-2003
In 1906 werd de ‘Gereformeerde Bond tot verbreiding en verdediging der waarheid in de Nederlandse Hervormde (gereformeerde) Kerk’1 opgericht. De Bond heeft als doel de ‘oprichting van de Hervormde Kerk uit haar diepen val, en tot wederverkrijging van hare plaats in het midden van ons volk, haar v ...
In memoriam dr. Frederik Reinier Jacob Knetsch 24 juni 1924 – 4 september 2006
Met het overlijden van Freek Knetsch is een markant geleerde heengegaan. Hij was een kerkhistoricus die tot op hoge leeftijd zijn wetenschap met grote geestdrift beoefende. In kerk en universiteit, met name de Rijksuniversiteit Groningen, was hij een gewaardeerd wetenschapper, die in zijn vakgebi ...
‘Men zal met een serieuze analyse moeten beginnen.’ Jasper Vree en Abraham Kuyper 1
IDe weken voorafgaand aan het afscheid van Jasper Vree van de Vrije Universiteit ben ik diverse malen aangesproken door mensen die hun verbazing uitspraken over het feit dat hij als docent en onderzoeker aan de Faculteit der Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit met pensioen gaat. Ieder ...