Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 10
9 geheel genomen nauw met de Algemeene verbonden en er in sterke mate van afhankelijk. Dat is al zoo in den Romeinschen tijd, eveneens in de Middeleeuwen, in het tijdvak van Reformatie en Contrareformatie, in dat van Jan de Witt en Willem 111, wanneer de Vaderlandsche geschiedenis zich zelfs tot ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 32
/31 één staat zouden uitmaken 1), Ja zelfs dat de bewoners geacht werden te zijn "constitutionnellement assimilés entr'eux" 2) en slechts één volk te vormen 3), maar daarm,ee was men er niet, of liever daarmee maakte men het juist onmogelijk ooit zoover te komen. Volgens het kernachtig woo ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 11
10 dat er tusschen onzen eersten koning Willem en de ver-lichte despoten der 18de eeuw een wezenlijke overeenkomst bestaat. Deze vorsten hebben geen beginsel . zóó sterk voorop gesteld als: het volk is er niet om den vorst, doch omgekeerd de vorst om het volk. In overeenstemming daarmee on ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 24
23 het budgetrecht omverwierp, waarop hier te lande sinds onheuglijke tijden de volksvrijheden gegrondvest waren 1). Het is bekend, hoe de Vorst ook op andere manieren de financiën aan het toezicht der Staten-Generaal onttrok, stellig tegen de grondwet in. Regeeringspersonen of kamerleden, die op ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 12
11 echter lieten zich door niets weerhouden om het goede te doen, waartoe ze zich geroepen achtten. De vorst was immers de drager van de als onbeperkt gedachte volkssouvereiniteit. Geen macht, op historisch recht gegrond, kon zich meten met die, welke naar de leer van het staatsverdrag toekwam aa ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 33
32 met de jaren niet te zijn toegenomen, te oordeeIen althans naar het merkwaardig gesprek, dat Falck in 1836 met hem had over de Afgescheidenen. Niet zonder bevreemding bespeurde deze, dat men het met de orthodoxie lang zoo nauw niet meer nam als vóór vijftien of twintig jaar. Al heel zonderling ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 13
12 tegenover de gezindheden trekken ze over het algemeen één lijn: aan de kleine groepen van dissenters, tot op dien tijd ondergehouden of althans achtergesteld, verleenen ze geloofsvrijheid, zij het vaak onder beperkende bepalingen, terwijl ze de heerschende kerk aan de staatsmacht trachten te o ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 25
24 - hij "had geen zin in zoo groote heeren" -, maar hij wilde toch wel een rijksadel, waaruit hij een hoogerhuis zou kunnen benoemen. 1) Ook werden de heerlijke rechten weer hersteld. Het laatste besluit schijnt tot op zekere hoogte te zijn toe te schrijven aan den invloed van minister Van Stral ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 14
13 Volgens den geest van den tijd moest er zijn gelijkheid, en dus geen bevoorrechte standen meer. Verscheidene der verlichte despoten tastten dan ook den adel met kracht aan, maar Frederik II en Katharina weer niet, omdat ze in dien stand een niet te versmaden steun zagen voor hun troon. Er moes ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 34
33 college - was wel in den staat noodig, maar daarom nog niet in de kerk. Haar op de voorgestelde wijze in te voeren, zou met de natuur der kerk niet strooken. Over de wettigheid van zulk een synode zou uit hoofde van haar samenstelling groot ongenoegen kunnen rijzen, terwijl het waken voor de z ...