De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 98
88 Kenbaar voor menschen is: God, voorzoover Hij zich heeft geopenbaard zoowel door Zijn woord als door Zijn schepselen, voorzoover die ons kenbaar zijn; en voorts van den kosmos: ten eerste de hemel als de wereld der engelen, voorzoover we omtrent haar mededeeling ontvangen uit het woord Gods; e ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 99
89 D - DE VOORNAAMSTE VRAGEN EN ONDERSCHEIDINGEN INZAKE HET LOGISCHE.Na de bespreking van de onderstellingen der logica ben ik nu toe gekomen aan hare voornaamste vragen en onderscheidingen. Ook hier beperk ik me tot de aanduiding van het allerbelangrijkste. Allereerst: wat is het logische ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 100
90 Dat komt ook daarin uit, dat het logische teruggrijpt op de lagere functies, doch tevens vooruitgrijpt op de hoogere. Op het arithmetische b.v. grijpt het logische terug in de veelheid der denkacties, op het ruimtelijke in het vergelijken, op het physische in het denkend voortschrijden van gro ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 101
91 deeren. Hier is het voldoende er aan te herinneren, dat het psychische leven het emotioneele is, dat, hoezeer het daar van dat der menschen moge verschillen, toch ook bij dieren voorkomt, het logische daarentegen niets anders is dan het primaire niet-emotioneele onderscheiden, dat men op aarde ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 102
92 dit antwoord niet bevredigen: ieder mensch formuleert tal van oordeelen in de taal, zonder ze ooit uit te spreken. Het verschil ligt dan ook niet hier, maar in het feit, dat het denken niet, het oordeel wèl geformuleerd is. Dat we vaak denken en kennen zonder het gedachte in de kennis onder wo ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 103
93 Daarom kunnen we hier onderscheiden tusschen wat logisch analyseerbaar is en het logisch-analyseerende.Het logisch-analyseerbare ligt — dit tegen alle subjectivisme der monadologie — slechts zeer ten deele binnen den mensch. Het is voorts verbonden zoowel met z'n omgeving als met z'n ve ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 104
94 Het resultaat dat de menschelijke activiteit bereikt wanneer ze zich inspant om goed te onderscheiden wat inderdaad logisch te onderscheiden valt, is de logische kennis, het logisme. Intusschen blijft dit resultaat niet zonder verwerking. Allereerst dient hier rekening gehouden met den histori ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 105
95 scheidt b.v. niet duidelijk God en kosmos, hoewel het woord Gods hem zegt, dat God de wereld schiep, en bespeurt niet de verwardheid in den waan „als God te zijn". En wanneer men dan niet meer ziet, waar de grens inderdaad ligt, stelt men haar straks, als de verscheidenheid te sterk in 't oog ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 107
97 onderscheiden eenerzij ds tusschen innerlijk en inwendig en aan den anderen kant tusschen uiterlijk en uitwendig ontwaren. Maar niet minder — vooral in verband met de formuleering der kern van het principium exclusi tertii — aan de ontdekking van individualiteit en genetische factoren op het t ...
De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 106
96 van begrip, oordeel (inclusief bewijs) en betoog een saamvatting is van velerlei dat voor de kennis en dus voor heel het leven uiterst belangrijk is, doch bij nadere analyse — nog afgezien van het logische in enger zin — toch niet op één terrein ligt. In de oudheid werd althans onder de realis ...