Wereldoorlog en theologie - pagina 8
zegt aan menschelijkheid niet genoeg te hebben, die zegt dit, omdat hij aan de ware menschelijkheid nog niet toe is." Hij is er van overtuigd, dat „alleen dit idealisme der menschelijkheid nog met zuiveren glans lichten blijft over de wereld en dat slechts aan die kracht der ziel de menschheid we ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 31
Het wachtwoord in deze beschouwing is doordringing, synthese. Het rijk Gods wordt bezien vanuit het aspect van de ta/ik van den mensch m. n. den geloovige. Het Rijk groeit als een zaad, geworpen in den akker der historie. De zin der geschiedenis kan uit de geschiedenis zelf worden afgelezen. Tege ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 9
„ruimte" voor de bezinning, een andere dimensie in het denken. Het woord van Holmström bevat een waarheidselement: „wo der Humanitatsglaube zerbricht, da gewinnt der Gottesglaube gröszeren Raum"9). Het is niet toevallig, dat in 1917 een boek verschijnt onder den titel: Das Heilige, waarin Rudolf ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 23
den afgrond der vertwijfehng, is bij Heidegger de „angst". Men moet vooral Heidegger's terminologie ontologisch en niet religieus verstaan, ook niet wanneer hij spreekt van het schuldig-zijn, van geweten, verlorenheid, Geworfenheit, Sein-zum-Tode 57). Het is alles slechts ontologische analyse van ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 10
schilt van het humanistisch Godsbeeld, dat geteekend werd met behulp van de schema's van het rationeele denken. De „tijd" krijgt hier invloed op het Godsbeeld. Het accent op den toorn Gods als realiteit tegenover den zondigen en verloren mensch duidt de verschuiving aan. Het humane met z'n vereen ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 32
worden genoemd: 1933. Het jaar van de machtsovername door Hitler! De voorloopige fixeering van den zegetocht van het nationaal-socialisme, dat een nieuwen inhoud ging geven aan den zin der geschiedenis en aan den wankelenden en ontwortelden mensch in zijn „Sein zum Tode" — vooral aan het Duitsche ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 11
spreekt als van een theologie „aus der aktuellen Lage unserer Zeit heraus" is), in Safenwil waren Barth en Thurneysen tijdens den oorlog in nauw contact gekomen als religieus-socialistische predikanten, die in het socialisme een afschijnsel zagen van het Koninkrijk der hemelen. Toen kwam — aldus ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 24
peeschen mensch ei). Onwillekeurig denken we in dit verband aan Jaspers, die spreekt van „Transzendenzbezug" maar hiermee niets anders bedoelt dan de verdieping van de existentie zelf 62). Ook Jaspers heeft Kierkegaard gesaeculariseerd en slechts de immanente existentie overgehouden. Zoo is ook b ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 12
Het behoeft ons niet te verwonderen, dat hierbij vooral een intense belangstelling aan het licht kwam voor eschatologische vraagstukken en dat de wijze van behandeling dezer problemen veelszins nieuw was. Reeds vóór den wereldoorlog was er vrij groote aandacht voor de eschatologie. Zelfs valt er ...
Wereldoorlog en theologie - pagina 33
waardeering van oer-bindingen, die regelrecht uit de schepping onze existentie bepaalden. Het vraagstuk van de scheppingsordeningen staat dan ook tusschen 1930 en 1940 in het brandpunt der theologische discussie 87). Door menig leider werd het nationaal-socialisme met grooten nadruk „religieus" b ...