Het calvinisme en de kunst - pagina 32
30diepte van het nationaal en persoonlijk besef. Hier moest dus wat den Calvinist bewoog wel naar buiten dringen. • En dat te meer in ons land, waar de internationale markt, die voor alle overige kunstenaars openstond, voor den Dichter geheel was afgesloten. Onze muzikale scheppingen hebbe ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 11
9 den bloeitijd van het Calvinisme dan ook zoo min in Schotland of Zwitserland als in onze eigen historie ten dienste; en zelfs een onderzoek a p o s t e r i o r i , aan de geschiedenis der kunst ontleend, brengt ons hier niet verder. Al verwijs ik toch naar de rijke kunstontwikkeling, die in Ned ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 24
00ken midden in ónze burgermaatschappij te tooveren. De Kunst zweeft bij hem op eigen wieken. Van het kerkelijk koord is ze bij het ontplooien harer wieken verlost. En toen heeft ze zich op het volle leven geworpen. Vaak, ik stem dit toe, om in haar realisme te zeer het ideaal te vergeten. ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 12
10 nisme zou willen nemen, even streng hebben wij, Calvinisten, ons van elke gewaagde gevolgtrekking uit voor ons g u n s t i g e r verschijnselen te onthouden. Om te weten, wat het Calvinisme voor de kunst is, moet veeleer raad gepleegd met de g e e s t e s r i c h t i n g zelve van het Calvinis ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 33
31 Maar hoe, als n a a s t Huyghens en Revius, en lang v o o r Bilderdijk, de spelende zanger van den T r o u r i n g h , als óók Jacob Cats, om gehoor vraagt? Of vlocht ook vader Cats niet een tuil voor Bogermans Synode ? '°°) En was ook het godgeleerd damast, waarin 's lands Raadpensionaris zij ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 13
11 de schepping die komen zou, in verband, en drukt in God die majesteit uit, waardoor Hij zijn goddelijke volkomenheid met den hoogsten luister in een wereld kan doen uitstralen, om ze uit die wereld aan zichzelf terug te kaatsen ^') Van Gods onzienlijkheid, zegt Paulus, is in de schepselen twee ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 14
12 kan, dat Johannes op Patmos, bij het zien van ,jden Christus in heerlijkheid" als dood aan zijn voeten viel. ^^) Nu valt deze schepping, waarin dit heerlijke Gods schitteren moet, in twee deelen uiteen. In den beginne schiep God niet enkel de a a r d e , maar eerst zelfs d e n h e m e l . In d ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 25
23het bedehuis, heeft ons Calvinisme den zin voor het kunstschoon niet b u i t e n noch b o v e n het leven, maar juist in het leven gekweekt Op de uitverkiezing vestig ik in de derde plaats uw aandacht. Niet dat elk Nederlander de diepte van dit mysterie gepeild heeft, maar toch oefende C ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 34
32 „O, Cats, als dichter meer dan al die n verachten, Gij, wien de dank behoort der laatste nageslachten, Aan wien ik (wie 'i ook zij, die op uw eerkroon smaalt) Ook zelf de lauwren dank, aan Pindus' voet behaald." ^°'')Nu laat ik den spot, waarmee men dezen zang, waaruit ik dit viertal re ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 15
13 die de glorie in en op zijn creatuur legt, maar om van zij^ creatuur deze glorie terug te ontvangen. ^°) God zelf geniet volzaliglijk in deze Heerlijkheid. „Zijn vermakingen," zegt de Spreijkendichter, „zijn met de menschenkinderen." •'') God heeft suSoxix. in -de Heerlijkheid, die Hijzelf sch ...