Filteren
van 9
Ideëel en reëel - pagina 54
52En nu zal hij dien' steen ook als steen kunnen onderzoeken, om te weten uit welke aarde hij is geformeerd, waar en in welken tijd hij is gemaakt, en het einde zal zijn het inzitht, dat die klomp aarde daartoe is gevormd en daartoe die teekens er zijn ingedrukt en de duurzaamheid er aan g ...
Ideëel en reëel - pagina 53
\ 51den mensch gelijk is aan wit papier, waarop eerst door de ervaring de begrippen als teekens worden geschreven; volgens anderen zijn de begrippen slechts afdrukken van indrukken door de ervaring verkregen. Zij die zoo spreken vergeten echter dat in de begrippen ligt wat in de ervaring n ...
Ideëel en reëel - pagina 52
50bestaat het niet; in de plantenwereld wordt het wel gevonden I ) ; en het treedt sterker in 't licht, naarmate de veelheid der relatiën, in de idee der soort gelegd, grooter is; in de dierenwereld is daardoor de beteekenis van het individueele wederom grooter dan in het plantenrijk. Van ...
Ideëel en reëel - pagina 51
49 bedoel: het uit zich naar buiten brengen en eene bepaalde plaats geven) i), er is verschil, zeg ik, in de wijze waarop de dingen daarstellingen zijn der idee. Daar zijn dingen die hunne idee steeds volkomen in zich dragen, als het goud, het water, de lucht; of zij samengesteld zijn of niet, do ...
Ideëel en reëel - pagina 50
48 Wij vinden dus in den kosmos de objectiveering van ideeën, maar zóó dat het substraat, dat als het ware de drager der idee is, ook zelf weder de objectiveering is eener idee. Wij loochenen alzoo noch de realiteit van de stoffelijke wereld, noch de realiteit van het ideëele, maar handhaven de r ...
Ideëel en reëel - pagina 49
47 van ondeelbaarheid, ondoordringbaarheid en welke wij nog meer aan de kleinste stofdeeltjes moeten toekennen, samengekoppeld zijn, als ik het zoo noemen mag, dat is voor ons een mysterie en zal het voor ons blijven. Gods wil heeft ze gemaakt en daardoor zijn zij i). Hij heeft ze gemaakt als den ...
Ideëel en reëel - pagina 48
46 stof, naar de heidensche opvatting, beschouwen als iets dat van den beginne af parallel heeft geloopen met den geest, dat niet is geschapen maar van eeuwigheid af bestond. De Schrift echter leert ons dat God den aanvang gemaakt heeft van de stof kens der wereld i). Het stoffelijke heeft zijnen ...
Ideëel en reëel - pagina 47
45 Daarmede vervalt echter terstond de grond voor de bewering, dat dit zoogenaamd reëele, het objectieve en ectypische, dus een hooger soort realiteit zou zijn, dan het ideëele; het is in tegendeel eene afgeleide realiteit en kan als zoodanig niet anders dan lager zijn in vergelijking met het oor ...
Ideëel en reëel - pagina 46
44 maar toch ook die bewegingen, dat leven doen ons een proces kennen, dat wij in.zijn verloop kunnen verstaan, tot op zekere hoogte kunnen nadenken. Daar heerscht geen willekeur, maar een vaste gang van ontwikkeling naar een innerlijk gegeven principe. «Dieses unverrückbares Gestaltungsgesetz, n ...
Ideëel en reëel - pagina 45
43 van vleesch en bloed strijd voerende tegen eenen geest, met zijn zwaard hem door midden slaat zonder hem te raken ? En toch, er bestaan punten van overeenstemming. Vergunt mij U een woord aan te halen van een man, wiens zon is ondergegaan toen het nog dag was, maar die in zijn korte leven zich ...
van 9
