Beginsel en norm in de literatuur - pagina 26
22ren zin, dan wil ik in het algemeen slechts opmerken dat die literatuur uit de poëzie is voortgekomen door verzwakking van haar beginsel en vermenging met vreemde motieven. Ik heb daarbij in 't bijzonder het oog op den roman, wiens historische afkomst van de epische poëzie algemeen beken ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 25
21 stemming met het beginsel der poëzie, dat „eene samenhangende rij van gebeurtenissen, eene volledige handeling", zooals het drama die voorstelt, den dichter de stof geeft voor zijne kunst. Het eenige middel echter, dat hij heeft om handelingen voor te stellen is het woord, en, wil men, de geba ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 24
schepping, kan voorwerp zijn der poëzie. Maar juist daarom niet alles in dezelfde mate. De mensch is boven de natuur gesteld, de organische natuur boven de anorganische. De mensch, individueel en in het natuurlijk en maatschappelijk verband, in zijn zieleleven, in zijn denken en handelen en in zi ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 23
19 het zinnelijke en het ideëele, klank en beteekenis wezenlijk tot één samengevloeid. Oefening kan en moet die gave ontplooien, leiden en sterken: haar geven kan zij nooit; het woord is voor den dichter wat de schittering is voor den diamant.Ik heb getracht, M. H., U het wezen der poëzie, ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 22
18 gemeene, het ideëele uit, dat waargenomen wordt in het bijzondere, bij wijze van intuïtie; de klank van het woord beantwoordt aan eene zekere emotie. Op welke wijze dat geschiedt? Wie zal het ons zeggen! Wie de taal tot in hare wortelen tracht na te speuren, komt voor het mysterie der ziel zel ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 21
17 Somtijds is het eene gebeurtenis, die den dichter treft, diep ingaande in zijne ziel, dan een enkele lichtstraal, doorbrekende door donkere wolken, of ook eene stemming, die langzaam over hem komt. Maar altoos gevoelt hij die ontsluiting als iets dat, van zijnen wil onafhankelijk, hem aangrijp ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 20
16 het als vrije natie kon optreden, met teedere zorg heeft geleid, opdat het zou leeren zelfstandig te handelen, kan hij uit de zichtbare wereld meer dan één beeld nemen: dat van eene moeder, die haar kind aan de hand leert gaan, of van den vader, die zijn zoon door voorbeeld en aanmoediging ond ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 19
15 met den wijsgeer, slechts de afzonderlijke dingen aanschouwt en daarom, zonder inspiratie, niet hooger opklimt dan tot eene meening, de waarheid der wetenschap niet bereikt; terwijl hij, geïnspireerd, wel hooger opklimt en het wezen der dingen doorziet, maar niet met bewustzijn, daar hij dan i ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 18
14 mate aan den dichter; hij ziet boven de dingen en in de dingen de idee in hare schoonheid. Het verstand vraagt naar begrippen, de geestelijke aanschouwing naar ideeën. De wetenschappelijke onderzoeker en denker tracht een zuiver en klaar begrip te verkrijgen van het voorwerp van zijn onderzoek ...
Beginsel en norm in de literatuur - pagina 17
13 wetenschap en kunst. Zij sluiten elkander geenszins uit; het is mogelijk dat beide in éénen mensch gevonden worden; ik noem slechts een LESSING en een BILDERDIJK. De gave van den man van wetenschap en wijsbegeerte, den denker, is de gewoon-menschelijke gave van het denken, maar in bijzondere m ...