Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 31
29 Jordan's redeneefing niet de dwingende kracht eener logische sluitrede bezit. Gegeven is eenerzij ds, dat men bij het onderzoek der verschijnselen tot dusver stuit op bepaalde laatste materieele eenheden, electronen, protonen, neutronen, en op zekere, uit deze elementaire eenheden opgebouwde s ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 32
30 Jordan's instinct wijst hem dan blijkbaar niet de zintuigelijke gewaarwording, maar de experimenteele feiten, of, zooals hij ook zegt, de experimenteele waarnemingen en ,,Erlebnisse", of, weer elders, de ,,physikalische Messungerlebnisse", als de positieve basis der physische kennis. Wij zien ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 33
31 nog lang zullen blijven voortbestaan. Toch gaat Jordan verder. Hij erkent ook de waarde van „auszerwissenschaftliche Ausdrucksformen", zelfs wil hij het religieuze denken het recht op een eigen wetenschap, een theologie, niet ontzeggen. Maar dan zal deze zich toch weer de censuur eener positiv ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 34
AANTEEKENINGEN.1) A. Kuyper, Evolutie (1899), p. 7. ^) Eveneens in zijn kleiner werkje: Physikalisches Denken in der neuen Zeit (1935). 3) P. Jordan, Die Physik des 20. Jahrhunderts (1936), p. 132. 4) Ernst Mach. geb. 18 Febr. 1838 in Turas (Mahren); studeerde natuurwetenschappen te Weenen ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 35
33 Erkenntnis und Irrtum, Skizzen zur Psychologie der Forschung. 1905 (E. u. I.); Die Leitgedanken meiner naturwissenschaftlichen Erkenntnislehre und ihre Aufnahme durch die Zeitgenossen, 1910 (Leitgedanken), o.a. opgenomen in Physikalische Zeitschrift 11, 599, 1910; Physikalische Optik, voorwoor ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 36
34 einheitlichen Weltanschauung naheren, welches allein vertraglich ist mit der Ökonomie eines gesunden Gemüts". 19) Vgl. E. Haeckel, Freie Wissenschaft und freie Lehre, p. 9 en 10: ,,Die allgemeine Entwicklungslehre nimmt an, dasz in der ganzen Natur ein groszer, einheitlicher, ununterbrochener ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 37
35 45) Mach, E. u. I., p. 455. 46) A. Lampa, Ernst Mach (1918), p. 58. 47) Mach, A. d. E., p. 239, 249, 4s) Mach, Ö. N. P. F., in P. W . V.. p. 242. 49) Mach, E. u. I., p. 270, 271. 50) Mach, Ö N. P. F., in P. W . V., p. 243. 51) A. Einstein, Ernst Mach, Nachruf, Physikalische Zeitschrift 17, 101 ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 38
36 sentation êconomique des leis experimentales; elle est èncoré unè classification de ces lois" (p. 30), en verder: plus elle se perfectionne, plus nous pressentons que 1' ordre logique dans lequel elle range les lois experimentales est Ie reflet d' un ordre ontologique: plus nous soupgonnons qu ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 39
37 apodiktische Gewiszhcit wie die Satzc der Mathematik". (Uber die Grenzen des Naturerkennens (uitg. 1898, p. 16). Van een andere opvatting gaf G. Kirchhoff blijk, toen hij in zijn Vorlesungen über Mechanik (1876) de taak der mechanica omschreef als: ,,die in der Natur vor sich gehenden Bewegung ...
Het positivisme van Ernst Mach en de ontwikkeling der moderne physica - pagina 40
38 61) G. Hermann, E. May, Th. Vogel, Die Bedeutung der modernen Physik für die Theorie der Erkenntnis (1937), p. 74 e.v. •'^) Mach vermijdt in zijn Mechanik het begrip massapunt en spreekt alleen over lichamen (Körper). Dat dit moeilijkheden medebrengt, blijkt uit zijn formuleering van de eerste ...