Filteren
van 9
Ideëel en reëel - pagina 51
49 bedoel: het uit zich naar buiten brengen en eene bepaalde plaats geven) i), er is verschil, zeg ik, in de wijze waarop de dingen daarstellingen zijn der idee. Daar zijn dingen die hunne idee steeds volkomen in zich dragen, als het goud, het water, de lucht; of zij samengesteld zijn of niet, do ...
Ideëel en reëel - pagina 52
50bestaat het niet; in de plantenwereld wordt het wel gevonden I ) ; en het treedt sterker in 't licht, naarmate de veelheid der relatiën, in de idee der soort gelegd, grooter is; in de dierenwereld is daardoor de beteekenis van het individueele wederom grooter dan in het plantenrijk. Van ...
Ideëel en reëel - pagina 53
\ 51den mensch gelijk is aan wit papier, waarop eerst door de ervaring de begrippen als teekens worden geschreven; volgens anderen zijn de begrippen slechts afdrukken van indrukken door de ervaring verkregen. Zij die zoo spreken vergeten echter dat in de begrippen ligt wat in de ervaring n ...
Ideëel en reëel - pagina 54
52En nu zal hij dien' steen ook als steen kunnen onderzoeken, om te weten uit welke aarde hij is geformeerd, waar en in welken tijd hij is gemaakt, en het einde zal zijn het inzitht, dat die klomp aarde daartoe is gevormd en daartoe die teekens er zijn ingedrukt en de duurzaamheid er aan g ...
Ideëel en reëel - pagina 55
53 en worden en in zijne tallooze relatien, het zijn zoowel als het bewustzijn, heeft voortgebracht. — Het ideëele bestaat in de tweede plaats geobjectiveerd, ectypisch, in den kosmos en in den mensch', in zoover beide, in hun verwantschap zoowel als in hunne tegenstelling, de uitwerking zijn van ...
Ideëel en reëel - pagina 56
54 en Zijne werken en, die kennis bezittende, in liefde uitging naar zijnen Schepper. Er is eene onbewuste mystieke trekking der liefde, die zich overal openbaart, waar een wezen uit een ander wezen is geboren. Wie uit God geboren is heeft ook lief wat uit Hem en door Hem is. De geest des mensche ...
Ideëel en reëel - pagina 57
55 buiten • hem. Zoolang de natuur des menschen gaaf en ongeschonden was, kende hij die producten zijner verbeelding als zijn eigen subjectieve formatiën, en ontsproot daaruit geen dwaling. Zooals de mensch echter thans is, staat hij voortdurend aan het gevaar bloot, zijne subjectieve ideeën voor ...
Ideëel en reëel - pagina 58
56 in onze macht en staan wij dus voortdurend aan het gevaar van dwaling bloot; en de ondervinding leert het ons lederen dag, hoe dat gevaar in werkelijkheid overgaat. Is er nu eene norm te vinden, die ons bij het denken over deze dingen leiden kan ? In ons zelven niet, daar geen sterveling bewer ...
Ideëel en reëel - pagina 59
57 grondgedachten op het gebied der afzonderlijke wetenschappen na te gaan, zal ik natuurlijk slechts enkele punten kunnen bespreken. Aanleiding tot mijn onderwerp gaf mij het woord van Paul; vergunt mij daarom vooral te letten op de opvatting door hem voorgestaan en waarlijk niet door hem alleen ...
Ideëel en reëel - pagina 60
58. wetenschappen werd gevolgd; dat kon niet anders. Zoo ging het ook met de studie der psychologie, in zooverre zij vooral de uitingen van het zieleleven door middel van het lichaam, tot voorwerp van haar onderzoek, de empirie als haar uitgangspunt nam. Nu is het voor ons menschen eene natuurlij ...
van 9
