Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 60
59 geen leeraren aan Hoogere Burgerscholen konden hier hun opleiding ontvangen. Wie straks geroepen wordt aan een Christelijke inrichting, hetzij van middelbaar hetzij van gymnasiaal onderwijs, te doceeren, dient echter ook een Christelijke vorming te ontvangen. Krijgt hij die niet, hij zal in de ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 7
6 en gestuit, maar, waar het doorwerken kon, te onzent, in Zwitserland, in Schotland en tot op zekere hoogte ook in Engeland, daar legde het op het volksleven beslag, zette het den volksgeest om, en wekte een volkskracht, die de volkswelvaart, de geestelijke zoo goed als de stoffelijke, tot vroeg ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 42
41 in - de Israƫlieten hun eigen scholen hadden, d.w.z. \ afzonderlijke scholen van overheidswege. Bijzondere scholen kende de wet ook, maar ze was dezen niet gunstig; veeleer had ze de strekking ze te beperken en zoo mogelijk te vernietigen 1). Onder Koning Lodewijk en Napoleon bleef de wet van ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 51
50 den steken, zooals b.v. wijlen Ds. Chevalier, met noemenswaardige sommen bij 1). Van Belgische zijde heeft men het wel voorgesteld, alsof het Calvinisme de oorzaak geweest is van de scheuring van het rijk: de koning zou zich door zijn Calvinistischen ijver hebben laten vervoeren. Ook Nuyens he ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 54
53 van facultatieve splitsing bestreden. kan men hun niet euvel duiden, maar wel hadden ze, toen eenmaal dit denkbeeld was losgelaten, het bijzonder onderwijs behoorlijke gelegenheid kunnen laten om zich te ontplooien. Zij zijn evenwel voortgegaan met zooveel zij konden hun schooltype aan andersd ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 38
37 bonden is, nu werd hij zelfs een vervolger van wie tot de leer, dienst en tucht der vaderen wenschten terug te keeren. Volgens Groen heeft de Scheiding "den in zijn organiseerenden eenvoud argeloozen koning" verdriet gekost 1). We nemen het gaarne aan. Want in plaats van meerdere verdeeldheid ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 8
7 geheel buiten zich zelf te treden. Ieders persoonlijkheid laat zich in meerdere of mindere mate bij zijn onderzoek gelden. De een b.v. hecht bijzon~ere waarde aan politieke, een ander aan godsdienstige factoren, een derde weer aan economische. Het kan zijn, dat reeds bij het verzamelen van bron ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 39
38 onrechte, zooals spoedig zal blijken - dat nu aan het oud-katholiek schisma een eind gekomen is. Hieruit put hij de hoop, dat men met medewerking van den pauselijken stoel tot een betere wereldorde zal kunnen komen. De vorsten van Europa, tot een Areopagus vereenigd, onder voorzitterschap van ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 44
43 Maar dat zou niet lang meer duren. Een half jaar later (midden 1825) kwamen de bekende decreten af, waarbij deze instellingen voor ongeoorloofd verklaard en voor de vooropleiding der Roomsche geestelijkheid het Collegium Philosophicum ingesteld werd. Het verdere verloop is bekend. Deze schools ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 12
11 echter lieten zich door niets weerhouden om het goede te doen, waartoe ze zich geroepen achtten. De vorst was immers de drager van de als onbeperkt gedachte volkssouvereiniteit. Geen macht, op historisch recht gegrond, kon zich meten met die, welke naar de leer van het staatsverdrag toekwam aa ...