Willem Meiners: veldprediker in de Eerste Wereldoorlog
Woord voorafIn juli 2014 vond ik bij het uitruimen van mijn ouderlijk huis een grote bruine envelop met daarop de tekst: Papieren van Opa Willem Meiners. Precies honderd jaar eerder, op 31 juli 1914, werd in Nederland de mobilisatie a ...
Wijsheid als het hoogste goed
Ter inleidingSinds enkele jaren verdiep ik mij in het leven en het werk van godsdienstonderwijzers, de kerkelijke werkers van weleer, 1 die geschriften hebben nagelaten. Dat leidt soms tot verrassende ‘ontmoetingen’, zoals ook in het geval van Hen ...
‘Alle historisch-religieuze plaatsen in één hand’
Geschiedenis en sociologie‘De katholieke sociologie streeft dus niet naar een terugkeer van middeleeuwsche toestanden, maar alleen van middeleeuwsche beginselen’. Deze kernachtige opmerking schreef Joannes Aengenent naar aanleiding van de recensie van zijn ...
Belgische vluchtelingen of onze jongens?
InleidingIn 1914-1918 vond een verwoestende wereldoorlog plaats. Gelukkig was Nederland neutraal. Amersfoort zat wel stampvol soldaten en vluchtelingen en voedsel en goederen werden zo schaars! Wat betekende dat voor de taakopvatting van kerken en welke keuz ...
De kerk was met uitgewekenen gevuld
Inleiding Als wij afgaan op de bestaande literatuur over de massale vluchtelingenstroom van Belgen naar Nederland aan het begin van de Eerste Wereldoorlog, is de rol van de Katholieke Kerk bij hun opvang zo niet geheel afwezig, dan toch wel ...
Van L.G. van Renesse tot D. Nauta (1664-1961)
Protestantse mythevorming over Wezel?Tijdens een bijeenkomst van het Amsterdam Centre for the History and Heritage of Protestantism op 20 juni 2018, gewijd aan het thema ‘Image-building. Protestantse mythevorming in heden en verleden’, presenteerde dr. Jesse ...
De toezegging van beroep
Een gemeente beroept een predikant. Die bedankt voor het beroep of neemt het aan. Dat is de hoofdlijn van de beroepingspraktijk in onder meer de Protestantse Kerk in Nederland en haar voorgangers. Soms echter gaat aan het eigenlijke beroep een zogenaamde toezegging van beroep af. In da ...
Een scheurkalender als levenswerk
Ter inleidingNegentiende-eeuws christelijk-stichtelijk drukwerk kent diverse gestalten waaronder aan de drukpers toevertrouwde preken, liedbundels, almanakken en hervertellingen van bijbelse verhalen. Geen ervan is zo vergankelijk gebleken als de scheurkalen ...
Vluchtelingen en vreemdelingen
Vluchtelingen en vreemdelingenVoor Nederlandse kerken en christenen ten tijde van de Eerste Wereldoorlog was het woord ‘vluchtelingen’ verbonden met het verleden of met een verre wereld. Protestanten dachten bij dat woord in eerste instantie aan de eerste ch ...
In het voetspoor van De Liefde
Ter inleidingIn 1855 nam Jan de Liefde (1814-1869), toentertijd als evangelist te Amsterdam werkzaam, het initiatief tot de oprichting van Tot Heil des Volks. Met deze vereniging beschikte hij over een instrument ter vergroting van de ...