De martelaren.

CIX.

JOHA^KKS CASTEL1.4NUS.

Johannes Castellanus, geboortig van Doornik in de zuidelijke Nederlanden, was Augustijner monnik en dokter in de godgeleerdheid, toen het Gode behaagde hem de oogen te openen voor de waarheid der Heilige Schriften. In het pausdom kon hij het met zijne kennis van Gods Woord niet uithouden. Hij werd prediker van het Evangelie der genade. Zijn arbeidsveld werd in 1524 Lotharingen, in Frankrijk hem aangewezen door de geloovigen uit zijn vaderland. Hij predikte te Bar-le-Duc, te Hetry in Partois, te Chalons in Champagne en in de stad Vic, de residentie van den bisschop van Metz en eindelijk ook in Metz-Vooral in laatstgenoemde stad predikte hij 3iet Woord Gods met vrucht. Een deel van Christus kerk aldaar, zag de dwaling van het pausdom in. Natuurlijk was dit den priesters en monniken niel naar den zin. Toch durfde men in de stad Metz niets tegen hem te beginnen, wetende, dat het volk ja ook de overheid geen geweld tegen den prediker zoude dulden. Men wachtte dus, tot Castellanus de stad zou verlaten hebben. Nau­ welijks was dit geschied, of zijne vijanden haastten zich hem te acliterhalen. Drie mijlen ten zuid-oosten van Metz bij de abdij George haalden hem de knechten van den kardinaal van Lotharingen in en voerden hem gevankelijk naar het kasteel Nominy (4 mijlen van Metz). Toen het gerucht dezer wederrechtelijke daad binnen Metz bekend was geworden, ontstond er een groote ontroering. Sommige onderdanen des kardinaals, die in de stad waren werden wederkeerig gevangen genomen en men dreigde ze niet eer los te laten, voordat Castellanus uit den Kerker vrijgelaten wasi Tot dit laatste kwam het echter niet, ofschooa het eerste wel gebeurde.

De abt^ van St. Antoinie in Venois, eerste raadsheer van den hertog van Lotharingen, verscheen in Metz, zooals hij zeidc, als vicaris-generaal van den kardinaal in de bisdommen van Metz, Teul en Verdun. Hij was voorzien van een bevel van den Pauselijken stoel en eischte de vrijlating der gevangenen. Na vele onderhandelingen heeft hij dit verkregen van den Raad en de rechters der stad.

Ondertusschen werd Castellanus in zijnen kerker wreed behandeld. Van den 4e Mei 1524 af tot den 22e Januari 1525 bleef hij in het bovengenoemde kasteel van Nominy, belijdende den Heere, trots mishandeling en smaad. Daarna werd de gevangene naar het kasteel van Vic gebracht, waar hij voortging met uit te komen voor den Heere en zijn woord. Eindelijk werd hij tot ketter veiklaard en ontzet van het priesterschap. Het vonnis, dat door zijne geestelijke rechter over hem werd uitgesproken, ; Verklaarde hem schuldig aan kwetsing der goddelijke Majesteit, tegen­ stander van het Katholieke geloof en de waarheid des Evangelies, openbaar ketter, aanhanger van Martinus Luther, prediker van oude en reeds veroordeelde ketterijen. Daarom moest hij beroofd worden van zijn priesterlijke waardigheid, van den tonsuur (kruinschering), van zijn ordekleed, en van elk priesterlijk voorrecht, nadat hij als een verrot lid uit de gemeenschap der geloovigen gebannen was.

Bij gelegenheid zijner afzetting ging de bisschop van Nicopolis, suffragaan van Metz, voor. Voor de laatste maal stond Johannes Castellanus daar in zijn priesterlijk gewaad in tegenwoordigheid van verscheiden geestelijken. Hem werden al de gereedschappen, die hij voor de bediening der mis noodig had gehad, in handen gegeven, waarna de suffragaan kwam en ze hem ontnam onder het uitspreken der woorden: »Wij ontnemen u en doen u ontnemen de macht om Gode te oflcren, de mis te bedienen zoowel voor de levenden als voor de dooden." Daarop schrapte hij de nagels af met een stuk glas, zeggende : »Hiermede ontnemen wij u de macht om te offeren, te wijden en te zegenen, welke gij bij de zalving der handen hebt gekregen.'' Hierna ontnam hij den kanufel onder het uitsprek'n der woorden: »VVij berooven u terecht van het priesteilijk gewaad dat bliefde" beteekent, want zekerlijk hebt gij u daarvan ontdaan. Hem de stola ontnemende zeide iiy : »Gij hebt het teeken van onzen Heere, door deze stola afgebeeld, veracht, daarom verklaren wij u onbekwaam tot de priesterlijke bediening."

Op deze afzetting van den priester, volgde die van den diaken, den subdiaken, den acoliek, den exorcise, den lezer, ambten, die hij achtereenvolgens had bekleed en op wier kleeding hij recht had. Ook de kruinschering werd bij hem vernietigd onder het uitspreken dezer woorden : »VVij werpen u buiten de erve des Heeren, waartoe gij geroepen waart."

Toen de afzetting voleindigd was, kreeg Castellanus een wereldlijk kleed aan en werd hij volgens de voorschriften van Paus Innocentius III, aan den wereldlijken rechter overgeleverd. Hierbij sprak de bisschop: »VVij willen, dat het wereldlijke hof hem, die van eiken geestelijken rang en voorrecht beroofd is, onder hare zorge neme." Toen zich richtende tot den rechter, zeide hij : »Heer rechter, wij bidden u zoo ernstig mogelijk, naar de liefde Gods, die in ons is, dat gij met alle barmhartigheid en mededoogen voor dezen man gezind moogt zijn en geen besluit over hem nemen, waardoor hij zijn leven zou verliezen, of eenig lid van zijn'lichaam zou gekwetst worden."

Waren deze woorden waarlijk gemeend of slechts uit gewoonte uitgesproken? De rechter heeft er zich in alle gevallen niet aan gestoord, maar veroordeelde Castellanus om levend verbrand te worden. Dit vonnis is aan henï voltrokken op bijna sojarigen leeftijd, terwijl God zich in zijne standvastigheid verheerlijkte. Van de getuigen waren er niet weinigen, wier harten hierdoor werden ge opend voor de waarheid des Evangelies.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen