Buitenland.

Duif schland. Twee schrijvers over Nederlandsche toestand en.

Ds. Heillmann uit Göttingen heeft eenigen tijd in ons land vertoefd en de indrukken, die hij ontving, in de Reformirte Kirchenzeitung medegedeeld. Het is dien predikant opgevallen, dat in ons vaderland Duitsche invloeden op het gebied van wetenschap en kunst merkbaar zijn. Voor de historie van ons land toont hij veel hart te hebben en zegt ook, dat nooit kan vergeten worden wat Nederland voor de mensch heid geweest is. Evenwel veroorlooft: hij zich de opmerking dat, al Ontwikkelde zich de dogmatiek, de christianiseering van het volk daarmede geen gelijken tred hield. Als bewijs daarvoor moet gelden het fanatisme, dat Oldenbarneveldt op het schavot bracht en oorzaak werd van den moord op de gebroeders de Witt.

Deze uitval doet ons den wensch koesteren, dat de geachte schrijver onze historie wat nauwkeuriger zal gaan bestudeeren; dan zal hij tot het inzicht komen, dat de terechtstelling van Oldenbarneveldt geen daad van fanatisme geweest is.

Voorts blijkt Ds. Heilmann een man te zijn, die zich door Dr. Bronsveld of een zijner geestverwanten omtrent onze staatkundige verhou dingen laat voorlichten; o.a. omdat hij meldt dat vele Evangelischen met groote bezorgdheid Dr. Kuyper in bond met de Roomschen zien gaan. Maar van een Nederlander kan hij de bewering niet vernomen hebben, dat sedert Dr. Kuyper eerste minister is, het Katholicisme met reuzenschreden is vooruitgegaan, en dat het rit de staatskas groote bijdragen ontvangt voor zijn scholen en kerken. Elk Nederlander weet toch, dat de Roomschen geen cent méér uit de staatskas krijgen sedert het optreden van het mini: terie-Kuyper, dan zij onder het ministerie-Pierson-Goeman Borgesius erlangden.

Met waardeering spreekt de schrijver voorts over de pogingen, die door de „scholen met den Bijbel" aangewend worden om de ontkerstening van ons volk tegen te gaan; handelt voorts over den strijd van Dr. Kuyper om den eifectus civilis voor de Vnje Universiteit te verkrijgen, en wijst er op, dat in Nederland de kerkelijke partijen veel scherper tegenover elkander staan dan in Duitschland; daarbij gewagend van afkeer van de gezangen, van de voorliefde voor het houden van lange preeken. Ook heeft Ds. Heilmann zich verbaasd over de lange gebeden die niet alleen in de kerk, maar ook in de huizen en bij feestelijke gelegenheden gehouden worden, bewerend, dat het gebeurt dat men een gebed van 25 minuten doet, om een zegen bij een begrafenismaal te vragen. Daarbij ergerde het den Duitschen predikant, dat als er Godsdienstige toespraken in de open lucht gehouden werden, de menschen die deze aanhoorden, lookten, en dat predikanten, zoodra zij hunne preek gehouden hebben (in de consistorie meent hij ongetwijfeld) een sigaar opstaken.

Door den schrijver werd opgemerkt, dat de toestanden op kerkelijk en godsdienstig gebied in Nederland veel ongunstiger zijn dan in Duitschland. Het verwondert hem daarom niet, dat bij den gedesorganiseerden toestand van de kerk (hij bedoelt de Nederlandsch Hervormde) de secten vrij spel hebben en het Heilsleger een dankbaar arbeidsveld vindt. Toch erkent hij, dat de kerk nog beschikt over geloovige, geleerde en ijverige predikanten, terwijl het haar niet ontbreekt aan offervaardige vrome gemeenteleden, die in hun kring met zegen arbeiden.

Deze indrukken van pastor Heilmann gaven pastor Kolfhaus, tegenwoordig predikant te Elberfeld, aanleiding om naar de pen te grijpen en eveneens in de Reformirte Kirchenzeitung de Duitsche Gereformeerden beter in te lichten omtrent Nederlandsche toestanden. Ds. Kolfhaus toont daarin aan, dat de Roomschen hun in vloed en positie juist aan de liberalen danken, en dat het vanzelf spreekt dat Roomschen en Anti revolutionairen samengaan om de macht van het ongeloof te wederstaan. Voorts deelt Dr. Kolfhaus mede, dat Dr. Kuyper's streven gericht is op de bevordering en vrijmaking van het Christelijk onderwijs, zoowel hooger als lager, en dat het er hem om te doen is, dat de staat zal ophouden zijn macht alleen in de weegschaal van het politieke en kerkelijke Uberalisme te werpen.

Voorts zegt Dr. Kolfhaus, dat door den strijd over de Hooger onderwijswet de strijd in de Gereformeerde kerken over de opleiding tot den dienst des Woord op den achtergrond is gedrongen, schoon hij er aan toevoegt, dat alleen in Nederland het mogelijk is, dat over een dergelijk vraagstuk scheuring dreigt; er geen geheim van makend, dat men in Duitschland, als men te kiezen had tusschen Seminarium en Universiteit, de laatste kiezen zou.

Wij danken pastor Kolffhaus voor zijn toelichting, waaruit warme belangstelling in den gang van zaken in ons land blijkt. Wij hopen dat hij uit De Heraut zal opmerken, dat ook wij Nederlandsche Gereformeerden niet onverschillig zijn voor hetgeen er in Duitschland op het gebied van het kerkelijk leven omgaat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen