De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 13
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam
'5 Dit was de eene helft van
den weg naar den afgrond ;
de miskenning van den oorsprong der souvereiniteit en de overgave van deze in de handen van het volk zouden het overige doen
om de natie over te leveren aan de harts
tochten eener domineerende Het
meerderheid.
is u bekend, welke richting de philosophie en de
litteratuur vóór het uitbreken der Revolutie waren ingeslagen, en welk heil werd gezocht in het maatschappelijk verdrag en de souvereiniteit des volks. ratuur, wel eens
genoemd
droeg de schuld; ook de bewust van het
Maar niet alleen de litte
»Texpression de la société", vorsten zelve, zich niet langer
heilige hunner roeping, daalden van de
hoogte waarop zij stonden vrijwillig neder, en vergenoeg den zich, hun goddelijk recht vertrappend,
met den eere-
titel van Ie premier serviteur de 1'Etat. i ) Toen deels uit goede trouw, deels uit sluwe berekening de vorst zich on der
den
j S t a a t s w i l " had
geplaatst,
waardoor tevens de
kanselarijstijl, — ten onrechte soms voor een onverschilligen vorm gehouden, — zich naar de nieuwerwetsche begrippen vervormd had; toen ten behoeve en in naam van het souvereine volk revolutionaire almacht en willekeur de over hand kregen, en despotisme vroeger verafschuwd, in naam der vrijheid en verlichting uitgeoefend, plichtmatig en lie felijk scheen, zoodat een Jozef I I in vernietiging van sten den en oude volksinstellingen de eerste voorwaarde zag voor den wederopbouw van een staat naar nieuw model, 2) — toen lag het voor de hand dat de vorsten van hunne zijde in het handhaven van eigen recht op den duur een opofferen van het algemeen belang aan een persoonlijk belang en aan een onverschilligen vorm moesten zien, en het volk van zijne zijde in Robespierre's taal
de koningen verklaarde voor
»des esclaves révoltés contre Ie souverain de la terre, qui
1) Aldus Frederik de Groote. 2) Z i e G r o e n v a n P r i n s t e r e r . O n g e l o o f en R e v o l u t i e .
2e druk,
1. 2 6 8 . v.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 3 november 1890
Inaugurele redes | 46 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 3 november 1890
Inaugurele redes | 46 Pagina's