Leemten in de wet - pagina 21
Rede bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
23
door zijn natuurlijke historie, door zijn genesis, maar door zijn titel. Deze titel is in de positivistische rechtsleer het feit, dat het jure aanspraak maakt te zijn de voldoening aan een eisch, die een objectieve staat van zaken, een bewustzijnstranscendent systeem van ..Bedeutungen und Leistungen" aan het rechterlijk bewustzijn stelt. Ik ben mij zeer wel bewust en heb daaraan in het begin mijner rede ondubbelzinnig uitdrukking gegeven, dat mijn rekening en verantwoording niet door allen zal worden goedgekeurd. In het bijzonder zal mijn overtuiging niet worden gedeeld door hen, die, in psychologistische, naturalistische vooroordeelen bevangen ) , de wet of het recht met zijn symbool, zijn teeken of onze rechtsovertuiging vereenzelvigen. Zij toch beschouwen het recht van het standpunt eener beschrijvende, causaal-verklarende wetenschap. Natuurlijk, dan is er geen eenheid, dan zijn er meerdere bronnen, dan is de wet herhaaldelijk met zich zélf in tegenspraak en bevat zij tallooze leemten. Naast deze causaliteit erkennen wij echter een normaliteit, naast het zijn een gelden. W i e voor dit gelden, dit behooreri, een open oog heeft, behoeft zich in een overtuiging als de onze niet geschokt te gevoelen, als iemand er op wijzen mocht, dat feitelijk, d. i. voor de beschrijvende of verklarende kennis veel onklaarheid in de wet heerscht, dat er niet staat wat wij lezen, dat in menig punt verwarring op verwarring volgt. Tot troost en tot bemoediging, althans tot overdenking op den levensweg zouden wij dezen vriend van het meet-, weeg- en telbare er aan willen herinneren, hoe zelfs e e n ) , die als geen ander vertrouwd was met ons menschengeslacht, heeft moeten verklaren: 4 7
48
W i e wundervoll sind diese Wesen, Die, was nicht deutbar, dennoch deuten, W a s nie geschrieben wurde, lesen, Verworrenes beherrschend binden, Und W e g e noch im Ewig-Dunkeln finden.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 januari 1920
Inaugurele redes | 31 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 januari 1920
Inaugurele redes | 31 Pagina's