GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 19

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 19

Rede gehouden bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt in de Faculteit der Letteren en Wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

18

Aan deze geblaseerde, maar allerminst van haren hoogmoed gen"ezen wereld, werd nu het Christendom gebracht. Het predikte vóór alles genade. Doch op grond van openbaring Gods, die het allerminst met die genade vereenzelvigde. Genade is echter vergeving van zonden en zonde is theoretische of praktische overtreding der wet. Zoo trok het Christendom de streep niet tusschen noodlot en de daaraan onderworpenen, noch tusschen dood en leven, maar tusschen God en kosmos, tusschen Wetgever en onder de wet staand schepsel. Had het nu deze lijn maar kunnen volgen. Maar de nood van het leven drong tot haastwerk. 0 ri gen e s ziet wel, dat de religie heel 't leven omspant en dus ook boven de wetenschap uitgaat, maar een nieuwe theorie der kennis ontwerpt hij niet. Zoo werd de Grieksch humanistische wijsheid eenvoudig ingelijfd, wat omgewerkt, en terstond gebruikt. De lichamelijkheid van den logos der St 0 a loochende men en leefde nu in den zoeten waan, dat daarmede het logosbegrip der Heilige Schrift zuiver was gegrepen! Alsof de Logos daar niet uitsluitend goddelijk was en niet scherp diende onderscheiden te worden tusschen dezen Logos Die eens "was komende in de wereld" en terwille van den kosmos Z' n leven gaf, en het logische, dat intuïtief geschouwd, ons het schema verleent, dat - als organon - de waarheid gevormd in ons bezit brengt. Noemt Hij Zich de Waarheid, dan ligt hierin of dat Hij Zich tot de belofte verhoudt als het beloofde 21.) Of de volledige openbaring is der vroeger nog gedeeltelijk verborgen liefde van een betrouwbaren God 22). Waarheid duidt hier aan: meegedeelde oordeelswaarheid of blijk der waarachtigheid van Hem Die dit Oordeel in de wereld sprak. Allereerst is hier dus te onderscheiden tusschen de oordeelswaarheid bij God en bij den menseh. Daarna ook nog de waarheid in de oordeelstheorie van die in de kentheorie. De eerste onderstelt de laatste, maar 't omgekeerde kan niet gezegd. De Log osspeculatie vergat vooreerst de hoofdg rens tusschen God en schepsel te trekken. Dat ze op het verschil tusschen oordeels- en kentheorie evenmin lette, sprak bij haar afhankelijkheid van de oudheid vanzelf. De fouten van 0 ri gen e s zijn terug te voeren op die van Ph i I o. Van de kentheoretische memoreer 'k slechts dat hij instee van de onderscheiding tusschen de anthropomorphe mededeeling der Heilige Schrift omtrent het doen Gods en Ha re niet meer anthropomorphe mededeeling omtrent het kosmische - die geheel andere invoert van den drievoudigen zin den historisch-dogmatisch en, den psychisch-moreelen en den pneumatischen zin; voorts ook de humaniseering van den goddelijken Logos. Aan de andere zijde staan Ter tuil i a a n en La eta n t i u s, die meer de Stoa volgden, om aan de verzintuigelijking der kennis argumenten te kunnen ontleenen voor 'n scepsis die negatief het geloof moest steunen. De beoefenaars der kentheorie moeten dan ook in dien tijd hoofdzakelijk gezocht onder de heidensche Ne 0 - P I a ton i c i. Zij waagden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 26 oktober 1926

Inaugurele redes | 79 Pagina's

Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 19

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 26 oktober 1926

Inaugurele redes | 79 Pagina's