Zonde en recht - pagina 60

54 zwang wurden verkündigt und mit dem Blute der Martyrer besiegelt." 165). En dit beginsel heeft in de middeneeuwen stand gehouden. Het is dan ook volstrekt onhoudbaar om, zooals Dr. Treumann onlangs deed 166)^ Calvijn wegens zijne instemming daarmee onder de Monarchomachi te rangschikken. Zeker is in de historie de calvinistische trek in het staatsrecht een andere dan de luthersche, gelijk ook Gierke hiervan verstaat als hij schrijft: „Auf dem Boden des lutherischen Bekenntnisses aber erwuchs überhaupt nach der entschieden obrigkeitlichen Wendung der deutschen Reformation kein die Volksrechte in den Vordergrund rückendes politisches System." i67) En zoo zeide dan ook Groen van Prinsterer: „Stahl was Lutheraan. Ik bleef Calvinist. „Er is, bij overeenstemming in beginsel, een niet onbelangrijk staatsregtelijk verschil der tweederlei protestantsche rigting." 168) En nu is er buiten twijfel afwijking van het rechte spoor bij mannen als Languet, Hottomannus, Buchanan, — maar Calvijn onder de Monarchomachi te rekenen, is inderdaad onjuist, en wie het doet op grond van de meerdere gehoorzaamheid aan God verschuldigd 169)^ zou het gansche tijdvak der middeneeuwen en meer dan dat Monarchomachistisch moeten heeten; zou daaronder b.v. ook Arnisaeus moeten rangschikken i'^o^ ja, toont de eigenaardigheid van dat streven niet te verstaan. Gode meer te gehoorzamen dan den mensch werd erkend niet alleen als pHcht, maar als een rechtspHcht; het daaraan niet-voldoen werd onrecht gerekend i'i). Beter standpunt dan wat Stahl inneemt, die zegt: „ein Staatsbefehl, der Gottes Gebot widerstreitet, (ist) keinesweges unrechtmaszig, denn der Staat ist selbst die Quelle aller Rechtmaszigkeit, sondern blosz sittlich unverbindlich und sittlich zum Nichtgehorsam auffordernd für Alle, die Gottes Gebot erkennen." i''2) Voor wie Gods gebod niet erkennen, is het dus zelfs noch rechtens noch zedelijk ongeoorloofd. Ook deze mogelijkheid van botsing tusschen het Goddelijk en het menschelijk gezag is alleen door de zonde; gebonden aan deze bedeeling. Eenmaal zal ook hieraan een einde komen. Als de grens der

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen