Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 108

100 lijke strijd, enz. vrij uitvoerig beschreven worden, is het altijd alsof Calvijn daar geheel buiten stond. Nu is het zeker waar, dat hij dezen niet persoonlijk gekend heeft. Maar toch was Calvijn, ook voor hem, de leermeester en de leider bij uitnemendheid. Van de brieven, die hij hem geschreven heeft, schijnt slechts één te zijn overgebleven; maar die ééne is hier duidelijk genoeg. De brief is van 12 Maart 1545, toen Hardenberg in Bonn vertoefde, na pas eene geheele maand bij zijn intiemen vriend A Lasco te Emden te hebben doorgebracht; en hij schreef dien, in de eerste plaats, om in zake de Avondmaalsleer eene nadere inlichting van Calvijn te ontvangen, 't geen voor hem dan afdoende zijn zou; en voorts ook, om zijn vriend A Lasco, die gaarne met Calvijn in relatie wilde komen, bij dezen als het ware te introduceeren. In dien brief nu schrijft Hardenberg o. a.: sScripsi ad te aliquoties Argentina, semel etiam Brema, vir ornatissime, sed hactenus non merui abs te responsum. Quod tarnen vehementer cupiebam, non tam ob id quod praeclarum mihi esset et aliquid autoritatis adderet apud auditores meos, quae alioqui mediocris est, quam ut de dubiis quibusdam quaestionibus me certum faceres «Prima quaestio erat ea quae nunc cum magna iactura pietatis in ecclesia excitatur, imo resuscitatur, de eucharistiae forma. Quam videbar mihi satis aperte ex Institutione tua didicisse, deinde et ex Catechismo tuo in quo lego verum Christum sumi in coena sed spirituali convectione qua homo fidelis sit contentus. Id ego pro oraculo habebam donee Simon Sulserus vir doctissimus mihi diceret te fateri miraculum contingere circa panem in corpore Christi sanctificatum, et aliam esse in coena praesentiam quam in verbo credito. Idem asserit amicus et hospes meus D. Bucerus. Sed ego hoc non intelligo et puto doctrinam quam simplicissimam in ecclesia exstare debere. Audio esse naturalem praesentiam sed non modo huius saeculi, esse spiritualem quideni sed veram tamen et naturalem. Sed hoc ego quum non assequar, non video quomodo auditoribus meis proponere debeam. Scio te multorum molestias ferre, vir doctissime: itaque te oro ut mihi in hac parte saltem succurras. Nam spero in Deo meo quod, quaecunque tu mihi de hac re scripseris, sim facile crediturus et docturus. Et si contingat me non assequi sententiam tuam, tamen captivabo sensum meum et eredam quod ex te discam. Dicam ingenue quod res est. Pars magna meae illius aestivae profectionis erat ut cum doctis super ea quaestione conferrem, at quidem tecum hoc non segniter Utinam licuisset nobis tunc colloqui: certe tunc nihil opus esset ut ego te tam importune lacesserem. Sed veniam mihi dabis, eo quod studium sit percipiendae religionis, non curiositas alioqui uUa 2>De qua horrenda stultitia [nl. van de Anabaptisten, van wie in het onmiddellijk voorafgaande sprake is] ad te mitto libellum amici mei loannis a Lasco, Baronis Poloni, quem pridem mecum ex Frisia mea adduxi ad Electorem principem Coloniensem. Qui hie me hortante libellum edidit contra Mennonem civem nostrum, qui omnes nobis

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen