Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 155

147 «Hadden de boeken de plaats hunner bestemming bereikt, op welke wijze werden zij dan aan den man gebracht ? » 0 p stalletjes, nabij de plaatsen der godsdienstoefening of op de kerkhoven opgericht. «Bepaaldelijk in Gent werden de boekenstalletjes in de nabijheid van de plek, waar godsdienstoefening gehouden werd, gevestigd. »Zoo lezen wij bij Jan van den Vivere: «Chronycke van Ghendt", 127, op nieuw uitgegeven in 1885 door Frans de Potter, dat den 2Qsten Januari 1566 niet alleen de samenkomst, waarbij Nicaise van der Schueren was voorgegaan, gewelddadig verstoord werd, maar ook »dry cramen met diveersche boeken" bemachtigd zijn, en onder des hoofdschouts bewaring gebracht. Titels dier boeken zijn niet genoemd; alleen schijnt men veel aanstoot genomen te hebben aan »ghedruckte briefven, daerinne stonden twee Jacoppynen, ghefigureert wesende up de gheestelicke manier." Daarmede zijn ongetwijfeld spotprenten bedoeld, waarvan thans wel geen afdrukken meer zullen te vinden zijn. ï O p dergelijke stalletjes werden ook te koop aangeboden »voor een gering Penningsken van 12 Myten verscheijde Boekskens volgens hunne nieuwe Leeringhe van Calvyn." Vgl. »Gendsche geschiedenissen" door P. Bernardus de Jonge (1781) I, 8. Ook de Heidelbergsche Catechismus, naar de vertaling van Dathenus, lag er te koop, benevens prentenboeken." Een soortgelijk bericht wordt ook medegedeeld door Dr. L. A. van Langeraad, Guido de JBray, 1884, blz. 61, waar uit een brief, dien de Namensche bisschop Antoine Havetius op 80 Juni 1566 uit Brussel aan den kardinaal Granvelle schreef, wordt aangehaald: »A Sedan prés mésiere sur moeuse on y imprime libures pernicieux en Thioys [d. i. Dietsch, Nederlandsch], ainsi que j'ay descouvert depuis XV jours enchè,, lesquels on transporte par cc pays; et dernièrement furent descouvert et arrestez six tonneaux grands plains de tels libvres." En desgelijks schreef J. J. Mulder, in zijne reeds in noot 58 aangehaalde verhandeling, die in 1897 uitkwam (blz. 72; met verwijzing, in een vijftal noten, naar de vele origineele stukken, waaruit zijne berichten geput waren, vooral de correspondentie van koning Filips): »Van verboden boeken was Antwerpen vergeven. Buiten hetgeen ter plaatse heimelijk geprent werd, drong een goed deel uit meer noordelijke gewesten hier binnen. Embden vooral voorzag de stad van verboden lectuur. Verscheidene drukkers, die vroeger te Antwerpen werkzaam waren, hadden aldaar in veiliger oord hunne persen overgebracht. Daar hadden sommigen sedert geruimen tijd onnoodig gevonden de firma langer geheim te houden. J-Gedurig werd de aandacht der Overheid op den verdachten verkoop geroepen; gedurig werd die aandacht door nieuwe listen verschalkt: kramers, verkoopers van knoopen en linten, droegen boekjes onder hunne kleeren, in hoed of in kousen verborgen, en zoo verspreidden zij de verboden vrucht. »Te Antwerpen zelf werkte de hervormde pers." Enz,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen