Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 86

78 de verbannen predikanten bleef houden, was ook Zebedaeus onder die getrouwen, zelfs als een hunner leiders en woordvoerders. Sterker nog dan door anderen, werd door hem gedreven, dat, aangezien de verbanning der predikanten inderdaad een onrecht was en aan kerkelijke tucht nu niet werd gedacht, de geloovigen te Geneve verplicht waren, de door de overheid geroepen plaatsvervangers niet als predikanten te erkennen, met hen en hunne volgelingen aan geene Avondmaalsviering deel te nemen, en alzoo formeel eene scheiding te bewerkstelligen. Calvijn zelf echter was en bleef van oordeel, dat, al was ook de positie van die ingedrongen predikanten thans onwettig, daaruit toch nog geenszins volgde, wat er door de broeders uit werd afgeleid; daar toch de geheele zaak, die hier in geding was, door de andere Zwitsersche kerken bij voortduring werd ter harte genomen, en dus nog als hangende moest beschouwd worden; daar bovendien de Geneefsche Kerk nog niet kon gezegd worden, fundamenteel en principieel te zijn afgevallen; daar voorts aan den eenen kant voor de predikanten wel bezwaar moest zijn om er thans het Avondmaal te bedienen, maar dit anderzijds nog niet insloot, dat de leden der gemeente zich aan deelneming moesten of zelfs mochten onttrekken; en daar wegens dit alles zulke afzondering hier eene «scheuring" zijn zou, dus eene zaak waarvan ieder geloovige altijd den meest mogelijken afkeer moet hebben. Blijkbaar was hij niet bevreesd, dat men hem zou wijzen op zijne eigene houding tegenover R o m e ; want daarvan heeft hij bij deze gelegenheid in het geheel geen gewag gemaakt. Trouwens, dit is door de broeders te Geneve evenmin gedaan, en dit kon bij Gereformeerden ook eigenlijk niet opkomen; want wat zij gedaan hadden met betrekking tot Rome, was naar hun aller beschouwing volstrekt geen »scheuring": van de bestaande kerk hadden zij zich geenszins afgescheiden, maar alleenlijk van den Paus en van de Roomsche hiërarchie, en dat juist om bij de kerk te kunnen blijven. In Geneve daarentegen zag Calvijn een gansch anderen toestand: daar zou de afzondering, naar zijn inzien, thans inderdaad eene «scheuring" zijn; en daarom deed hij, in Straatsburg zijnde, deels door brieven, deels door gesprekken met Geneefsche vrienden die hem kwamen raadplegen, al het mogelijke om hen daarvan terug te houden. Wat hij te dien einde in vertoogen en adviezen en vermaningen hun herhaaldelijk voorhield, is hoofdzakelijk vermeld in de doorgaans nog al uitvoerige brieven die hij geschreven heeft: in de eerste helft van Juni '38 aan Bullinger, 4 Aug. en 11 Sept. '38 aan Farel, 1 Oct. '38 aan de broeders te Geneve, denzelfden dag aan Antoine Pignet, in de eerste helft van October, 24 Oct. en 29 Dec. '38 aan Farel (welke laatste brief in alle uitgaven, behalve in die van Herminjard, door eene zeer verklaarbare vergissing gesteld is op 19 Dec. '39, en in de genoemde uitgave niet is afgedrukt ter plaatse waar hij chronologisch behoorde, maar T o m e V, p. 446), 5 Jan. '39 aan Pignet, in de tweede helft van Januari, 16 Maart, in het laatst van April en 19 Mei '39 aan Farel (met de kerkelijke vereenigingsacte van 12 Maart '39, die Calvijn mede onderteekend heeft; hetgeen in Cal. Opp., Vol. 11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen