Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 140

132 quaeso symmystas tuos omnes"), geeft nog geen voldoenden grond om persoonlijke bekendheid met hen allen te onderstellen. Maar in ieder geval moet hij toch Calvijn ontmoet hebben; zoo al niet elders, dan te Frankfort, waar hij predikant was, toen Calvijn in Sept. '56 een paar weken in die stad heeft doorgebracht. En reeds vóór dien tijd moet hij aan Calvijn zijn bekend geweest, daar deze in zijn brief aan A Lasco van 26 Dec. "54 hem bijzonder laat groeten (»optimo fratri nostro Petro Datheno salutem plurimam"). Van de nauwe betrekking, die tusschen hen bestaan heeft, wordt inzonderheid getuigd door het zestal brieven, dat van hunne correspondentie is overgebleven; alle zes door Datheen aan Calvijn geschreven; nl. die van 2 Nov. '55 (een brief die, naar zijn inhoud te oordeelen, inderdaad de eerste schijnt geweest te zijn), 20 Sept. '58, 11 April en 20 Sept. '60, 28 April en 18 Sept. '62. De brieven van Calvijn aan Datheen schijnen alle verloren te zijn; slechts met uitzondering van den nog bekenden brief, dien Calvijn op 18 Juni '62 aan de Nederduitsche vluchtelingen te Frankfort geschreven heeft, en die hun advies gaf over eene quaestie, welke o. a. door Datheen hem was voorgesteld. Bij blz. 16. 50) Over G a s p a r v a n d e r H e y d e n is de beste biographie die van Dr. M. F. van Lennep, Gaspar van der Heyden, 1884. Aldaar is ook voor het eerst openbaar gemaakt de brief, dien Van der Heyden, als predikant bij de Nederduitsche vluchtelingen te Frankfort, in 1562 aan Calvijn geschreven heeft, om van hem advies te vragen in zake de quaestie, of de Nederduitsche Gereformeerden in Frankfort, aan wie door het drijven der Lutherschen de bediening van de Sacramenten verboden was, nu wel vrijheid hadden, hunne kinderen door een Lutherschen predikant te laten doopen. Alleenlijk wordt ten onrechte daar gezegd (a. w., blz. 29 vg.), dat die brief uit April of Mei '62 zijn moet. Immers heeft Datheen, die toen ook Nederduitsch predikant te Frankfort was, over deze zelfde quaestie, waarin hij het met zijn collega Van der Heyden niet eens was, desgelijks aan Calvijn geschreven; en wel op 28 April en op 18 Sept. '62. En nu zegt hij in den laatstgenoemden brief, na gesproken te hebben van de beide tegenover elkander staande gevoelens: squemadmodum ex duobus scriptis quae hac de re accepturus es abunde intelliges." Tegelijk met dien brief van 18 Sept., of kort daarna, zijn dus twee vertoogen aan Calvijn gezonden. H e t eene is natuurlijk het stuk van Datheen zelven, dat in het nog bewaarde autographon aan zijn brief is toegevoegd (en daarachter afgedrukt is in Calv. Opp., Vol. 19, p. 524—529), ter verdediging van het laten doopen bij Luthersche predikanten, onder zekere voorwaarden. En het andere vertoog kan alleenlijk zijn het door Dr. Van Lennep ontdekte en afgedrukte stuk van Van der Heyden (a. w. blz. 197—203), dat Datheens gevoelen bestrijdt; welk stuk dus ook uit Sept. '62 moet dagteekenen. Daardoor wordt dan ook ten volle verklaard (eene omstandigheid, waarmede

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen