Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 122

114 vertalingen, maar ook ten aanzien van hunnen inhoud en van hetgeen voorts omtrent de vervolgingen van de Nederlandsche Protestanten der 16^^ eeuw bijzonder merkwaardig is, door de voortreffelijk bewerkte Bibliografhie des Mariyrologes Protestants Neerlandais, in 1890 verschenen in 2 Deelen, elk van ongeveer 850 blz. (gelijk op den titel vermeld i s ; »Extrait de la Bibliotheca belgica ou Bibliographie générale des Pays-Bas, par Ferd. Vander Haeghen, bibliothe'caire en chef, Th. J. J. Arnold et R. Vanden Berghe, conservateurs è, la Bibliothèque de TUniversite' de Gand", en afzonderlijk afgedrukt, sTiré a 200 exemplaires, dont 65 seulement mis en vente"). Ook ten aanzien van Crespin's Martelaarsboek vindt men hier eene volledigheid en nauwkeurigheid, die verreweg grooter is dan in al wat vroeger daarover aan het licht kwam. Van dat vroeger geschrevene wordt hier niet ten onrechte gezegd (Tome II, p, 94): »Jusqu'è, présent aucun érudit n'a réussi a faire la bibliographie de l'ouvrage principal de Jean Crespin. Les articles 'de La Croix du Maine (Bibliothèque), Marchand (Dictionnaire), Le Long (Bibliothèque historique), Brunet (Manuel), Sennebier (Hist, litter, de Geneve)., Gaullieur (Typographiegénevoise), de Montet (Dictionnaire biogr. des génevois), Dardier (Eneyclopédie), etc. n'ont aucune valeur. L'article des frères Haag (La France protestante), quoique meilleur, est superficiel, même dans la seconde e'dition de leur livre. La notice de Mr. le pasteur Ch. L. Frossard (Bulletin historique et littéraire de la Société du protestantisme, 18801 n'est pas plus complete, et une 2"^^ edition de son article publie'e sous le titre: Le livre des martyrs de Jean Crespin . .. ., Paris, Grassart, 1880, corrigée et augmentée, est encore insuffisante [waaruit dan hetzelfde volgt voor hetgeen in 1885 over Crespin's Martelaarsboek geschreven is, ter inleiding op de, hierboven noot 37, blz. 102, reeds vermelde laatste uitgave, daar dit bijna geheel aan Frossard's opstel ontleend is]. C'est surtout dans la description des premières editions, celles de format in 8° et in 16° que ces bibliographes ont été faibles. Ce n'est pas un reproche que nous leur adressons. lis n'avaient pas sous la main les éle'ments essentiels pour faire mieux." De schrijvers van die critiek, aan welke het gelukt was voor hunnen soortgelijken arbeid de noodige bouwstoffen van heinde en verre bijeen te zamelen, hebben het door hen gevondene zeer getrouw weergegeven, met belangrijke toelichtingen en opmerkingen, in hun a. w.. Tome II, p. 87—252. Met volkomen recht wordt hier o. a. ook gezegd (p. 9 7 ; tegenover Fransche schrijvers), dat het in Nederland zoo bekende Martelaarsboek, door Adriaan Cornelisz van Haemstede in 1559 voor het eerst uitgegeven (waarvan de bibliographie in het a. w.. Tome II, p. 269— 878, eveneens met groote zorg bewerkt is), geenszins eene vertaling is van dat van Crespin; ofschoon beiden toch ook weer niet geheel van elkander onafhankelijk zijn: »La vérité est que Crespin et son continuateur ont puisé dans l'ouvrage de van Haemstede, et que de leur cóte' van Haemstede et ses continuateurs ont emprunté des arti-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen