Christelijke wereldbeschouwing - pagina 31
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
31
de
komt,
orde
dat van zijn en worden, van eenheid en
is
van God en wereld. En ook hiervoor
veelheid,
het Chris-
is
tendom van fundamenteele beteekenis. Bij als
den eersten aanblik doet de wereld zich aan ons voor
eene chaotische veelheid van verschijnselen,
van dingen,
aantal
eindig
dwijnen
als de golven in
als
een on-
opkomen en ver-
die voortdurend
den oceaan. Maar
we
als
ons laten
van onzen geest en dieper
leiden door den eenheidsdrang
in
de verschijnselen inzien, ontdekken wij in de veelheid eene
samenstemming en doelmatigheid,
die ons tot de overtuiging
brengt, dat de wereld geen product
samenkomende elementen kan
zijn.
van
zelfstandige, toevallig
Van ouds stonden
in
de
philosophie dan ook twee richtingen tegenover elkaar. Volgens
de
was
eene
geen worden maar louter
er
en beweging waren schijn,
modi cogitandi antinomie
was het
alleen het
ding moest dan zichzelf bhjven en
zijn juist niets
worden heeft
heid,
alles vloeit.
maar deze
noodwendig en
En
is,
aan
als
En
volgens de andere
dan een ,,Gedankending"
wel
is
relatif et seul Ie relatif est ab-
het worden eene tegenstrijdig-
de identiteit van het zijn en het niets,
het absolute zelf eigen
van het wordende absolute, zichzelf
natuur
;
reahteit, alles is onbestendig behalve
de onbestendigheid, tout est solu,
verandering
en ruimte slechts subjectieve
toch tegelijk in iets anders overgaan. richting
;
het begrip van het worden sloot zelfs eeue
;
want een
in,
tijd
zijn
;
het te
ligt
in
de
weerspreken
en door voortdurende tegenspraak met zichzelf tot volle ontwikkeling
te
komen.
Tusschen deze beide eenzijdige richtingen in hebben andere denkers zocht.
dan naar eene „Vermittelung", eene verzoening ge-
Zoo beproeft de atomistiek de wereld
uit
eene mecha-
niek van onveranderUjke, stoffelijke, ziellooze atomen te ver-
/
II
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's