Christelijke wereldbeschouwing - pagina 80
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
80
van
atidere godsdiensten alleen door zijn zuiverder Godsbegrip,
maar door zelven,
zijn geloof
aan den levenden en waarachtigen God
de wereld schiep, die ze onderhoudt en regeert,
die
en die in die wereld de verlossing zelve realiseert naar den raad van Zijn wil.
Voor
wondervol werk der herschepping
dit
in het
is
enge
wereldsysteem van het mechanisch monisme en van het his-
Maar deze doen
torisch materialisme geen plaats.
aan
de
bevreemd volstrekt
kort; en het
niet alleen
maar ook reeds aan de geschiedenis
openbaring
niet,
te
dat velen, in de strik-
ken van de exacte wetenschap gevangen, aan de geschiedenis
wetenschappelijke en paedagogische waarde ontzeg-
alle
Maar welk recht het
gen.
hebben moge,
historisch materialisme daarin
het de invloeden van allerlei uitwendige
dat
omstandigheden op den mensch nagaat, ten
niemand de
consequentie,
chemisch proces
een
ondergaat,
maar
tegenover
de
Maar de
;
dat
i).
slotte
aanvaardt
niets anders
eene rekenkunstige som.
maar
gebeurtenissen,
persoonlijkheid
samenhang
of
historie
is
dan
De mensch
oefent ook invloed; hij staat niet passief
maatschappij
de
in;
hij
ook
is
Zeker
grijpt
voorwaarde, is
er
maar
er
zelf actief op
niet oorzaak der
ook in de geschiedenis causale
ook daar geldt de wet, dat
causae, de oorzaken, die
liier
uit niets, niets wordt.
werken,
zijn veel tal-
en veel ingewikkelder dan op het gebied der mecha-
rijker
nica
en
aard
treden
der
chemie.
Naast physische oorzaken van
allerlei
hier de psychische op, het verstand en de wil,
de rede en het geweten, de drift en de hartstocht, de heros en
het genie, al die factoren, die in de persoonlijkheid ver-
scholen
liggen.
Deze causahteiten
zijn
voor een groot deel
van zoo intiemen en geheimzinnigen aard, dat het onmogelijk 1) Eisler,
Soziologie, Leipzig
Weber
1903, bl. 55.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's